Αποφασισμένη η Τουρκία συνεχίζει το πρόγραμμα ανάπτυξης του νέου μαχητικού TF-X παρά το τεράστιο κόστος των 33 δισ δολαρίων

Στην δεύτερη φάση του προγράμματος σχεδίασης του νέου τουρκικού μαχητικού TF-X προχώρησε το Υφυπουργείο Αμυντικής Βιομηχανίας (SSM) με την έκδοση σχετικού αιτήματος για κατάθεση ενδιαφέροντός (RfI) από εταιρείες αεροναυπηγικής.

Είχε προηγηθεί τον Αύγουστο του 2011 η ανάθεση στην τουρκική κρατική εταιρεία αεροδιαστημικής ΤΑΙ η οποία υποχρεούται να παραδώσει το Σεπτέμβριο του 2013 τη σχετική μελέτη οικονομοτεχνικής σκοπιμότητα του εγχειρήματος και της προκαταρκτικής σχεδίασης του νέου αεροσκάφους, έναντι 20 εκατ. δολαρίων.

Η εταιρεία παρουσίασε τελικά στην ηγεσία του υπουργείου Άμυνας και στην SSM τρία σχέδια: ένα μονοκινητήριο αεροσκάφος ένα δικινητήριο και ένα μονοκινητήριο με πτέρυγα σχήματος δέλτα και κάναρντς.

Τελικά στις αρχές του 2015, η  Εκτελεστική Επιτροπή Αμυντικής Βιομηχανίας (SSIK) αποφάσισε την επιλογή της δικινητήριας πρότασης και την συνέχιση του προγράμματος.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Υφυπουργείου καλούνται να συμμετάσχουν στην επόμενη φάση της σχεδίασης του αεροσκάφους εταιρείες ή οργανισμοί οι οποίοι μπορούν και διαθέτουν τις δυνατότητες να σχεδιάσουν, αναπτύξουν, και/ή να κατασκευάσουν μαχητικό 5ης γενιάς.

Όπως αναφέρει η ανακοίνωση θα πρέπει να σχεδιαστεί από Τούρκους μηχανικούς να αναπτυχτεί και να κατασκευαστεί στην Τουρκία και να καλύπτει τις επιχειρησιακές ανάγκες της τουρκικής Αεροπορίας.

Η ανακοίνωση δημοσιεύτηκε στις 13 Μαρτίου και οι υποψήφιοι θα πρέπει να απαντήσουν μέχρι την 20η Μαρτίου. Μεταξύ των εταιρειών που αναμένεται να εκδηλώσουν ενδιαφέρον είναι η αμερικανική Lockheed Martin, η κινεζική εταιρεία Shenyang Aircraft Corporation, η γαλλική Dassault Aviation, η βρετανική BAE Systems και η σουηδική Saab η οποία ήδη βοηθά την ΤΑΙ στο προκαταρκτικό στάδιο του προγράμματος.

Η επόμενη φάση περιλαμβάνει την έκδοση από το SSM του αιτήματος για την κατάθεση από τις ενδιαφερόμενες εταιρείες των προτάσεων τους για την σχεδίαση και ανάπτυξη του TF-X, κάτι που αναμένεται να συμβεί στο τρίτο τετράμηνο του 2015 και ο νικητής να αναδειχτεί πριν από το τέλος του έτους.

Το κόστος του προγράμματος

Σύμφωνα με υπολογισμούς η φάση της σχεδίασης του αεροσκάφους υπολογίζεται να κοστίσει 500 εκατ. δολάρια, ενώ η ανάπτυξη και κατασκευή των πρώτων 8 πρωτοτύπων μαχητικών εκτιμάται ότι θα κοστίσει στην Τουρκία 11-13 δισ δολάρια. Στο συνολό του το πρόγραμμα υπολογίζεται ότι θα κοστίσει 33 δισ δολάρια σε βάθος χρόνου με κόστος ανα μονάδα αεροσκάφους τα 100 εκατ. δολάρια, χωρίς σε αυτό το ποσό να υπολογίζονται οι εκατοντάδες κινητήρες που θα αγοραστούν.

Το γεγονός δε ότι τελικά επιλέγει η δικινητήρια έκδοση της πρότασης της ΤΑΙ διογκώνει το κόστος του προγράμματος  αφού για 200 αεροσκάφη θα χρειαστούν περισσότεροι από 400 κινητήρες των οποίων το κόστος μπορεί να οδηγήσει το πρόγραμμα TF-X σε ασύλληπτα οικονομικά μεγέθη. Πάντως σύμφωνα με αναλυτές της αμυντικής βιομηχανίας το τελικό κόστος του τουρκικού προγράμματος υπολογίζεται να φτάσει τα 70 δισ δολάρια….

Οι νέες τεχνολογίες και το χρονοδιάγραμμα του προγράμματος TF-X

Παρά όμως το υπερβολικά μεγάλο εκτιμώμενο κόστος παράλληλα με τη σχεδίαση του αεροσκάφους, οι Τούρκοι έχουν ήδη ξεκινήσει την ανάπτυξη των επιμέρους υποσυστημάτων του αεροσκάφους και πιο συγκεκριμένα στην ανάπτυξη και κατασκευή ενός ραντάρ τεχνολογίας AESA με χρήση ημιαγωγών τεχνολογίας GaN, του συστήματος ηλεκτρονικού πολέμου που θα εξοπλίσει το TF-X, του HUD του αεροσκάφους το οποίο αναπτύσσεται από τις τουρκικές εταιρείες Fotonics Aselsan και τον νέο υπολογιστή αποστολής ο οποίος θα βασίζεται στον υπάρχον υπολογιστή Ozgur που αναπτύχθηκε με βάση τον εμπορικό υπολογιστή CFCC της BAE Systems.

Επιπλέον σημαντική έμφαση δίνει η ΤΑΙ στην διασύνδεση του νέου μαχητικού με αεροχήματα κρούσης αφού στόχος είναι η χρήση ενός ή δύο διθέσιων μαχητικών του προγράμματος  TF-X σε συνδυασμό με αριθμό εξοπλισμένων για αποστολές κρούσης αεροχημάτων μεγάλης εμβέλειας με κινητήρες turbojet.

Όσον αφορά τους κινητήρες που θα εξοπλίσουν το μαχητικό υποψήφιοι είναι ο Eurojet EJ-230, ο γαλλικός Snecma M88-4E και ο αμερικανικός General Electric F-414.

Σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις του SSM η δεύτερη φάση της σχεδίασης του αεροσκάφους θα ξεκινούσε το 2014. Τελικά η αναθεωρημένη δεύτερη φάση ξεκινά το 2016 και θα ολοκληρωθεί το 2023.

Κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου θα πραγματοποιηθεί η λεπτομερής σχεδίαση του αεροσκάφους και η ανάπτυξη συστημάτων επίδειξης τεχνολογίας, καθώς και η κατασκευή του πρωτοτύπου.

Στόχος είναι το πρωτότυπο να πραγματοποιήσει την παρθενική του πτήση το  Φθινόπωρο του 2023, οπότε και συμπληρώνονται 100 χρόνια από την ίδρυση της τουρκικής Δημοκρατίας.

Η επόμενη φάση, περιλαμβάνει την πραγματοποίηση πτητικών δοκιμών για μια περίοδο δύο ετών (2023-2025), με το πρώτο αεροπλάνο να παραδίδεται στην τουρκική Αεροπορία για δοκιμές αποδοχής το 2025.

Συνολικά θα αγοραστούν διαχρονικά από την τουρκική Αεροπορία 200-250 μαχητικά του προγράμματος TF-X. Με βάση το χρονοδιάγραμμα του SSM, οι παραδόσεις του μαχητικού θα συνεχιστούν μέχρι το 2035 και η περίοδος που το τουρκικό μαχητικό θα βρίσκεται σε υπηρεσία υπολογίζεται μέχρι το 2065-2070.

Το νέο τουρκικό μαχητικό θα αντικαταστήσει σε πρώτη φάση τα 37 F-16C/D Block 30 CCIP και τα 47 F-4E Terminator και τα επόμενα χρόνια τα μαχητικά F-16C/D Block40/50 CCIP.

Στόχος είναι το 2030 η τουρκική Αεροπορία να διαθέτει 100 F-35A, αριθμό F-16C/D Block 50+ και τα υπόλοιπα αεροσκάφη να είναι τουρκικής σχεδίασης και κατασκευής.

Αναμφίβολα η Τουρκία ανέλαβε ένα τεράστιο ρίσκο που μπορεί να έχει θετικό αλλά ακριβό αποτέλεσμα ή διαφορετικά να καταλήξει σε μια αποτυχία με πολλά όμως τεχνολογικά οφέλη που θα προκύψουν από την ανάπτυξη των επιμέρους τεχνολογιών. Ακόμη και τότε η Τουρκία θα μπορούσε να πωλήσει αυτή την τεχνολογία και τα υποσυστήματα που θα αναπτυχθούν στην διεθνή αγορά χωρίς όμως να είναι βέβαιο ότι θα αποκομίσει σημαντικά οικονομικά οφέλη.