Καμπανάκι στο Άμστερνταμ, συναγερμός στο Λονδίνο!

Χθες, στην Ολλανδία, την χώρα που ασκεί την Προεδρία της ΕΕ, οι Ολλανδοί ψηφοφόροι κλήθηκαν να εγκρίνουν ή να απορρίψουν τη συμφωνία εμπορικού χαρακτήρα και «πολιτικής σύνδεσης» μεταξύ ΕΕ – Ουκρανίας. Μια συμφωνία, που δεν υπέγραψε ο πρώην Πρόεδρος Γιανουκόβιτς λίγο μετά το ξέσπασμα της εξέγερσης στην Ουκρανία, που τον ανέτρεψε και που οδήγησε στην επέμβαση της Ρωσίας.

Καλά, αλλά διενήργησε η Ολλανδία δημοψήφισμα για μια εμπορική συμφωνία; Η εν λόγω συμφωνία, μάλιστα, έχει εγκριθεί και από τα δύο σώματα της ολλανδικής βουλής, χωρίς όμως να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της κύρωσής της.

Στις 23 Ιουνίου στη Βρετανία, το δημοψήφισμα για την παραμονή ή μη του «νησιού» στην ΕΕ (BREXIT) θα δοκιμάσει την συνοχή της ευρωπαϊκής οικογένειας και εν πολλοίς θα καθορίσει το μέλλον της ΕΕ. Μοιάζει και είναι πολύ σημαντικότερο δημοψήφισμα από το ολλανδικό, για μια συμφωνία η οποία έχει στόχο να αρθούν οι εμπορικοί φραγμοί μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το Κίεβο.

Την τελευταία φόρα που έγινε δημοψήφισμα στην Ολλανδία, ήταν για την υιοθέτηση του Ευρωπαϊκού Συντάγματος. Η απόρριψη του το 2005 από την Ολλανδία και κυρίως από τη Γαλλία τραυμάτισε αποφασιστικά – όπως διαπιστώνουμε σήμερα –  την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Ένας νέος νόμος του 2015, που επιτρέπει τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων (μη δεσμευτικού) συμβουλευτικού χαρακτήρα, εφόσον συγκεντρώνονται πάνω από 300.000 υπογραφές, χρησιμοποιήθηκε από ένα κίνημα ευρωσκεπτικιστών με το όνομα GeenPeil. Συγκέντρωσε 430.000 ηλεκτρονικές υπογραφές και «εγένετο» δημοψήφισμα. Η συμμετοχή των Ολλανδών ψηφοφόρων ανήλθε στο 32% πάνω από το 30% που προβλέπει ο νόμος, για να ληφθεί υπόψη από την ολλανδική κυβέρνηση.

Το αποτέλεσμα υπήρξε θριαμβευτικό για τους ευρωσκεπτικιστές και τους εθνολαϊκιστές. Σχεδόν τα 2/3 των συμμετεχόντων στο δημοψήφισμα είπαν «όχι» (62%) στην συμφωνία ΕΕ – Ουκρανίας. Μη δεσμευτικό μεν, πολύ ενδεικτικό δε, τεστ της κοινής ολλανδικής γνώμης απέναντι στην ΕΕ. Σας θυμίζει κάτι;

Η κυβέρνηση του Μαρκ Ρούτε κατατροπώθηκε κι έσπευσε να διευκρινίσει ότι το αποτέλεσμα δεν έχει νομική δέσμευση. Ο Πρόεδρος του ευρωσκετικιστικού Αριάν βαν Ντιξουρν, κινήματος που προκάλεσε το δημοψήφισμα, δήλωσε: «Ένα δημοψήφισμα για την έξοδο της Ολλανδίας από την Ευρώπη δεν είναι ακόμα εφικτό, γι’ αυτό εκμεταλλευόμαστε όλες τις ευκαιρίες, για να προκαλέσουμε ένταση στις σχέσεις ΕΕ – Ολλανδίας»

Από το Άμστερνταμ ο γνωστός και μη εξαιρετέος βρετανός Νάιτζελ Φάρατζ,  ευρωσκεπτικιστής ευρωβουλευτής, υπέρμαχος θιασώτης του ΒREXIT, δήλωσε πως ένα ολλανδικό «όχι» θα εξωθούσε και τους Βρετανούς ψηφοφόρους σε μια αντίστοιχη στάση. Ενώ, ο Γκέρντ Βίλντερς, επικεφαλής του ακροδεξιού, ισλαμοφοβικού Κόμματος για την Ελευθερία (PVV), τούιταρε: «Η Ολλανδία «παίρνει πίσω ένα τμήμα της κυριαρχίας της από τις Βρυξέλλες και την ελίτ της Χάγης. Είναι η απαρχή μιας νέας ΕΕ».

«Αν με ρωτήσετε πώς νιώθει ο Πρόεδρος Γιούνκερ, θα σας πω “θλιμμένος”», δήλωσε σήμερα ο εκπρόσωπος του, Μαργαρίτης Σχινάς.

Αρκεί όμως η θλίψη;

Μόλις το καλοκαίρι «νιώσαμε στο πετσί» μας στην Ελλάδα ότι σπάνια οι ψηφοφόροι απαντούν στο ερώτημα που συνοδεύει το δημοψήφισμα. Συνήθως, αντιδρούν και απαντούν σε όσα τους ενοχλούν. Ειδικά όταν χειραγωγούνται συναισθηματικά από εθνολαϊκιστικές φωνές.  Αυτό είναι το πρόβλημα με τα δημοψηφίσματα. Αποτελεί στιγμιαία «φωτογραφία» του εθνικού θυμικού.

Το πρόβλημα, όμως, παραμένει στην Ευρώπη. Στις Βρυξέλλες παρά την  κυρίαρχη «θλίψη», οι Ευρωπαίοι παράγοντες εξακολουθούν να κάνουν «πολύ λίγα και πολύ αργά». Και η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη δεν περιμένει και δεν συγχωρεί πλέον.

Θα προλάβουν να αποσοβήσουν το Brexit στις 23 Ιούνη;

*Νομικός και Διευθυντής της ΚΟ στο Ποτάμι

*Ο Νίκος Μηλαπίδης είναι νομικός και διευθυντής της ΚΟ του Ποταμιού