Μια νέα Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας

Η Ύπατη Εκπρόσωπος για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας και Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κα Federica Mogherini, και ο Επίτροπος για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας και τις Διαπραγματεύσεις για τη Διεύρυνση, κ. Johannes Hahn, ξεκινούν σήμερα διαβούλευση σχετικά με το μέλλον της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας (ΕΠΓ).

Η τελευταία επανεξέταση της ΕΠΓ πραγματοποιήθηκε το 2011. Δεδομένων των σημαντικών εξελίξεων στις γειτονικές χώρες έκτοτε, είναι πλέον απαραίτητο να πραγματοποιηθεί ριζική επανεξέταση των αρχών στις οποίες βασίζεται η πολιτική, καθώς και του πεδίου εφαρμογής της και του τρόπου με τον οποίο πρέπει να χρησιμοποιούνται τα εργαλεία της.

«Η ΕΕ έχει ζωτικό συμφέρον να οικοδομήσει ισχυρές εταιρικές σχέσεις με τους γείτονές της. Πρόσφατες εξελίξεις στην περιοχή έχουν αυξήσει τις προκλήσεις που όλοι αντιμετωπίζουμε: από τις οικονομικές πιέσεις έως την παράτυπη μετανάστευση και τις απειλές για την ασφάλεια. Χρειαζόμαστε ισχυρή πολιτική ώστε να μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτά τα ζητήματα. Χρειάζεται επίσης να κατανοήσουμε καλύτερα τις διαφορετικές προσδοκίες, αξίες και συμφέροντα των εταίρων μας. Αυτό ακριβώς αφορά η επανεξέταση, προκειμένου να έχουμε ακμαία πολιτική σχέση με τους γείτονές μας.», δήλωσε η Ύπατη Εκπρόσωπος/ Αντιπρόεδρος, κα Federica Mogherini.

«Είναι προς το συμφέρον της ίδιας της ΕΕ να εδραιώσει την ειρήνη, τη σταθερότητα και την ευημερία στα σύνορά της. Η επανεξέταση θα μας βοηθήσει να εργαστούμε πιο αποτελεσματικά για την επίτευξη αυτών των στόχων. Επιθυμώ να υπάρξει πιο ισότιμη εταιρική σχέση, η οποία να φέρνει αποτελέσματα.», πρόσθεσε ο Επίτροπος κ. Johannes Hahn.

Στόχος είναι να πραγματοποιηθεί η ευρύτερη δυνατή διαβούλευση, τόσο με εταίρους στις γειτονικές χώρες όσο και με ενδιαφερόμενους φορείς σε ολόκληρη την ΕΕ, έως το τέλος Ιουνίου. Μετά από αυτήν τη διαβούλευση, θα ακολουθήσει ανακοίνωση, το φθινόπωρο, που θα περιλαμβάνει προτάσεις για τη μελλοντική πορεία της ΕΠΓ.

Η διαβούλευση βασίζεται σε τέσσερις προτεραιότητες: διαφοροποίηση- εστίαση- ευελιξία- ενστερνισμός & προβολή. Έχουν ήδη προσδιοριστεί πέντε τομείς στους οποίους και οι δύο πλευρές έχουν κοινά συμφέροντα: εμπόριο και οικονομική ανάπτυξη, συνδεσιμότητα, ασφάλεια, διακυβέρνηση, μετανάστευση και κινητικότητα.

Ιστορικό της διαβούλευσης:

Ο Πρόεδρος Juncker έχει επισημάνει ότι η ΕΠΓ θα επανεξεταστεί εντός του πρώτου έτους της θητείας της νέας Επιτροπής. Στις 4 Μαρτίου 2015 εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ύπατη Εκπρόσωπο κοινό έγγραφο διαβούλευσης για να πλαισιώσει τη συζήτηση, το οποίο περιλαμβάνει ορισμένα προκαταρκτικά συμπεράσματα όσον αφορά τα διδάγματα που έχουν αντληθεί από την ΕΠΓ έως σήμερα, καθώς και βασικά ζητήματα για συζήτηση με τους εταίρους και τους ενδιαφερόμενους φορείς.

Ιστορικό της ΕΠΓ:

Το άρθρο 8 παράγραφος 1 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση ορίζει ότι «η Ένωση αναπτύσσει προνομιακές σχέσεις με τις γειτονικές χώρες, με στόχο την εγκαθίδρυση χώρου ευημερίας και καλής γειτονίας, ο οποίος θεμελιώνεται στις αξίες της Ένωσης και χαρακτηρίζεται από στενές και ειρηνικές σχέσεις βασιζόμενες στη συνεργασία».

Η ΕΠΓ σχεδιάστηκε το 2003 για την ανάπτυξη στενότερων σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και των γειτονικών της χωρών. Καλύπτει προς τα νότια: την Αλγερία, την Αίγυπτο, το Ισραήλ, την Ιορδανία, τον Λίβανο, τη Λιβύη, το Μαρόκο, την Παλαιστίνη, τη Συρία και την Τυνησία· και προς τα ανατολικά: την Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν, τη Λευκορωσία, τη Γεωργία, τη Δημοκρατία της Μολδαβίας και την Ουκρανία.

Στόχος της ΕΠΓ, όπως αναθεωρήθηκε το 2011, μετά τα γεγονότα στον αραβικό κόσμο, είναι να υποστηρίζει τους εταίρους που αναλαμβάνουν μεταρρυθμίσεις προς την κατεύθυνση της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, να συμβάλλει στην χωρίς αποκλεισμούς οικονομική τους ανάπτυξη και να προωθεί την εταιρική σχέση με τις κοινωνίες, παράλληλα με τις σχέσεις με τις κυβερνήσεις. Η ανανεωμένη ΕΠΓ ενισχύει τη συνεργασία στον πολιτικό τομέα και τον τομέα της ασφάλειας, για τη στήριξη της οικονομικής και κοινωνικής εξέλιξης, την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, την τόνωση του εμπορίου και την ενίσχυση της συνεργασίας σε άλλους τομείς.

Ο νέος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Γειτονίας (ΕΜΓ) με προϋπολογισμό ύψους 15,4 δισ. ευρώ για την περίοδο 2014-2020, παρέχει τον κύριο όγκο της χρηματοδότησης στις 16 χώρες εταίρους της ΕΠΓ. Η προσέγγιση μέσω κινήτρων χαρακτηρίζεται από ευελιξία όσον αφορά τη διαμόρφωση της χρηματοδοτικής συνδρομής βάσει της προόδου κάθε χώρας προς την κατεύθυνση της δημοκρατίας και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.