Ο εμπορικός εκβιασμός του Τραμπ

Δύο μήνες μετά την κριτική που άσκησαν στη Βρετανία για την εμπορική συμφωνία που υπέγραψε με τις ΗΠΑ, οι Ευρωπαίοι φέρονται να ετοιμάζονται να υπογράψουν μια παρόμοια, αν όχι χειρότερη, συμφωνία. Προς το παρόν πρόκειται για μια φήμη, που είναι όμως ενοχλητική.

Καταλαβαίνει κανείς τους φόβους της Ευρώπης. Αν η εμπορική στρατηγική του Τραμπ μοιάζει ακατανόητη για τη χώρα του, δεν παύει να αποτελεί μια σοβαρή απειλή για την ΕΕ. Αν και σημαντικός εταίρος των ΗΠΑ, κινδυνεύει να δει να περιορίζεται η πρόσβασή της στην αμερικανική αγορά, που απορροφά πάνω από το ένα πέμπτο των εξαγωγών της. Για μια ευρωπαϊκή βιομηχανία που έχει δεχθεί ένα διπλό πλήγμα από τις επιπτώσεις της εισβολής στην Ουκρανία και από έναν επιθετικό κινεζικό μερκαντιλισμό, ο κίνδυνος δεν πρέπει να υποτιμηθεί.

Η ΕΕ βρίσκεται σε ακόμη μεγαλύτερη αμηχανία καθώς εξαρτάται από τις ΗΠΑ για την ασφάλειά της και, επιπλέον, για τις οικονομικές και ψηφιακές της δομές. Και φυσικά υπάρχουν πάντα οι διαιρέσεις. Η Γερμανία ανησυχεί για την αυτοκινητοβιομηχανία της, η Ιρλανδία για τη φαρμακευτική της παραγωγή. Οι χώρες της ΕΕ πρέπει επίσης να λαμβάνουν υπόψη τους την ιδεολογική συγγένεια της Ιταλίας και της Ουγγαρίας με τον Τραμπ.

Στις συνθήκες αυτές, είναι μεγάλος ο πειρασμός για την ΕΕ να υποκύψει στις αμερικανικές απειλές. Το βρετανικό παράδειγμα δείχνει τι θα σήμαινε κάτι τέτοιο: να γίνουν αποδεκτοί συμπληρωματικοί δασμοί, να αναληφθούν δεσμεύσεις για αγορές αμερικανικών προϊόντων, να δοθεί προνομιακή πρόσβαση στην αμερικανική αγορά, να ευθυγραμμιστεί η ευρωπαϊκή πολιτική με την αμερικανική απέναντι στην Κίνα. Το οικονομικό κόστος τέτοιων παραχωρήσεων θα μπορούσε να είναι ανεκτό. Οι συνέπειες όμως θα ήταν σοβαρές. Πρώτον, διότι δεν θα μειώνονταν οι δασμοί για μια σειρά από κατηγορίες ευρωπαϊκών προϊόντων. Δεύτερον, διότι η ΕΕ θα εμφανιζόταν να υποκύπτει στην αμερικανική επιθετικότητα, κι αυτό πολιτικά δεν θα ήταν καλό γι’ αυτήν. Τρίτον, διότι οι άνισες συμφωνίες πλήττουν το παγκόσμιο εμπόριο. Κι επειδή η ΕΕ εξαρτάται πολύ από τις εισαγωγές για την τροφοδοσία της σε πρώτες ύλες και ενέργεια, θα έχει πολλά να χάσει από μια τέτοια αποσταθεροποίηση.

Οι παραχωρήσεις είναι αναγκαίες για την επίτευξη συμφωνίας, μόνο όμως αν δεν διαταραχθεί η συνολική ισορροπία. Οι παραχωρήσεις αυτές θα πρέπει επίσης να αποσκοπούν στη χαλάρωση των εντάσεων που βαραίνουν στις διεθνείς σχέσεις. Η μη υποχώρηση στις αμερικανικές απειλές αποτελεί προϋπόθεση για τη διατήρηση της ευρωπαϊκής αξιοπιστίας απέναντι στις τρίτες χώρες.