Η Τσετσενία το νέο μέτωπο του Πούτιν – Πως επηρεάζει τις σχέσεις με Δύση

Ο φόβος της Ρωσίας για μια εκ νέου κλιμάκωση της βίας στη Τσετσενία φαίνεται να επαληθεύονται από τη σφοδρή αιματηρή μάχη που ξέσπασε στο Γκρόζνυ μεταξύ κρατικών δυνάμεων ασφαλείας και ισλαμιστών Τσετσένων ανταρτών. Η κατάσταση ενδέχεται να γίνει χειρότερη αν επιβεβαιωθούν οι φήμες για σχέσεις των Τσετσένων μαχητών με το Ισλαμικό Κράτος σε Ιράκ και Συρία (ISIS).

Η αναζωπύρωση του μετώπου της Τσετσενίας αναμένεται να δημιουργήσει επιπλέον προβλήματα στον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν με τη Δύση που τον επικρίνει για αυταρχική συμπεριφορά και παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της Ουκρανίας.

Ο Πούτιν θα συνεχίσει να επικρίνει τις ΗΠΑ και τη Δύση ότι με την πολιτική τους στον εμφύλιο της Συρίας ενίσχυσαν τους ισλαμιστές εξτρεμιστές μαχητές. Η Δύση αν η κλιμάκωση της βίας γίνει ανεξέλεγκτη και οδηγήσει σε ένα «τρίτο Τσετσενικό πόλεμο» θα κατηγορήσει τον Πούτιν για ασύμμετρη αντίδραση.

O Πούτιν εδώ και καιρό ανησυχεί για την επέκταση των δραστηριοτήτων του Ισλαμικού Κράτους σε Ιράκ και Συρία (ISIS) στο Βόρειο Καύκασο. Ένα άτομο μια ανάρτηση βίντεο στο YouTube ισχυρίστηκε ότι την ευθύνη ανέλαβε η τσετσένικη ισλαμική οργάνωση Εμιράτο του Καυκάσου. Ο άγνωστος άντρας δήλωσε ότι οι σύντροφοι του ήταν σε αποστολή αυτοκτονίας και ότι πολύ μουτζαχεντίν εισήλθαν μέσα στην πόλη του Γκρόζνυ. Οι Τσετσένοι μαχητές στη Συρία έχουν απειλήσει ότι θα διεξάγουν επιθέσεις ως αντίδραση στην υποστήριξη που παρέχει η Μόσχα στον πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ.

Ο Dmitri Trenin, επικεφαλής του Carnegie Moscow Center, εκτιμάει ότι η επίθεση στο Γκρόζνυ φαίνεται παράλογη, εκτός εάν θεωρηθεί μια προσπάθεια που είχε ως στόχο να φέρει σε δύσκολη θέση τον Πούτιν λίγες ώρες πριν από την ετήσια ομιλία του στο κοινοβούλιο. Ο Πούτιν και άλλοι σκέφτηκαν ότι θα μπορούσε να είναι αναμεμειγμένο το ISIS.

Όμως ο νέος ηγέτης του ισλαμικού Εμιράτου του Καυκάσου, Aliaskhab Kebekov, δεν έχει ορκιστεί δημόσια πίστη στο ISIS. Ωστόσο πολλοί ισλαμιστές από την Τσετσενία και το Νταγκεστάν, μια άλλη δημοκρατία στη νότια Ρωσία, έχουν περάσει στη Συρία για να συμμετάσχουν στη μάχη κατά του προέδρου Άσαντ.

Η αναζωπύρωση του μετώπου της Τσετσενίας ενδέχεται να κάνει τη Ρωσία να εξετάσει περαιτέρω τρόπους για να υποστηρίξει τον κυβερνητικό στρατό του Ασαντ στις μάχες εναντίον των ισλαμιστών εξτρεμιστών. Παράλληλα από τη στιγμή που η Μόσχα θεωρήσει ότι οι Τσετσένοι αντάρτες εμπνέονται από τις επιτυχίες του Ισλαμικού Κράτους σε Ιράκ και Συρία (ISIS) και θα επιδιώξουν να δημιουργήσουν και αυτοί ένα ισλαμικό χαλιφάτο στην Τσετσένια, θα σκληρύνει τη ρητορική της έναντι της Δύσης και δεν αποκλείεται να επανεξετάσει τις διμερείς της σχέσεις με χώρες που στηρίζουν τους ισλαμιστές εξτρεμιστές.

Η Τουρκία οικονομικός και ενεργειακός συνεργάτης της Ρωσίας στηρίζει το ISIS, γεγονός που της δημιουργεί προβλήματα και στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει αποδείξει ότι έχει ως απόλυτη προτεραιότητα την εθνική ασφάλεια της Ρωσίας και ότι είναι διατεθειμένος να κάνει τα πάντα για να την προασπίσει.

Η Δύση από την πλευρά της θα συνεχίσει να επικρίνει τον Πούτιν για αυταρχικές συμπεριφορές. Ένα δημοσίευμα των The Moscow Times κάνει μια συγκριτική παράθεση των κινήσεων του Πούτιν σε Κριμαία και Τσετσενία για αναφέρεται σε μια πολιτική «δυο μέτρων και δυο σταθμών».

Ο Πούτιν όταν αναφέρεται στην Κριμαία θα μπορούσε κάποιος να σχηματίσει σχεδόν την εντύπωση ότι υποστηρίζει τα αυτονομιστικά κινήματα. Είναι υπέρ του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης στην Κριμαία αλλά αρνείται το ίδιο δικαίωμα στους Τσετσένους. Έστειλε ρωσικά στρατεύματα στην Κριμαία για να διασφαλίσει τη διενέργεια του δημοψηφίσματος, αναγνώρισε γρήγορα τα αποτελέσματα, αλλά ποτέ δεν έχει αναγνωρίσει στους Τσετσένους το δικαίωμα να κάνουν το δικό τους δημοψήφισμα.

Ο Πούτιν εκτιμά ότι η οποιαδήποτε λύση στην κρίση της Ουκρανίας θα πρέπει να περιλαμβάνει μια διαδικασία ομοσπονδοποίησης, αλλά έκανε τα πάντα για να επανασυγκεντρώσει τις εξουσίες του ρωσικού κράτους. Ο Πούτιν κατηγόρησε τις αρχές της Ουκρανίας για διάπραξη εγκλημάτων πολέμου στην ανατολική Ουκρανία, αλλά απέτυχε να ασκήσει δίωξη σε άτομα που κατηγορούνται για εγκλήματα πολέμου στην Τσετσενία. Ο Πούτιν έχει ενθαρρύνει το Κίεβο να διαπραγματευτεί με τις φίλο-ρωσικές αυτονομιστές στην ανατολική Ουκρανία, αλλά ο ίδιος αρνήθηκε να διαπραγματευτεί με την Τσετσενική αυτονομιστική ηγεσία.

Η κλιμάκωση της βίας στη Τσετσενία είναι εμφανές ότι θα επηρεάσει τις ισορροπίες τόσο σε ευρώ-ατλαντικο επίπεδο όσο και στη Μέση Ανατολή καθώς η Μόσχα θεωρεί ότι στη Συρία  βρίσκεται η αιτία του προβλήματος.

Συγγραφέας: Γιώργος Ξ. Πρωτόπαπας

Γιώργος Ξ. Πρωτόπαπας

Δημοσιογράφος - Αναλυτής διεθνών θεμάτων και γεωπολιτικής στο μηναίο περιοδικό Άμυνα & Διπλωματία.