«Chicken Game» για Ριάντ και Μόσχα με επίκεντρο το πετρέλαιο

Σε πόλεμο τιμών πετρελαίου κατά της Μόσχας προχώρησε μέσα σε ένα 24ωρο, ο πρίγκιπας της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.

Η Ρωσία και η Σαουδική Αραβία, είναι δύο από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου παγκοσμίως, στοιχηματίζοντας μάλιστα, ποια βρίσκεται σε καλύτερη θέση από την άλλη αναφορικά με την αντοχή στον “πόνο” που θα επιφέρει ο πόλεμος των τιμών του πετρελαίου οι οποίες ξεκίνησαν την περασμένη εβδομάδα.

Το Ριάντ, με την κίνηση αυτή έκανε πέρα ουσιαστικά εγχώριους αντιπάλους με έναν και μόνο σκοπό, την εξασφάλιση της παραμονής της εξουσίας στο βασίλειο.

Σε κάθε περίπτωση, η “πολεμοχαρής” αυτή κίνηση εγείρει δύο μεγάλα ερωτήματα: Πρώτον, ποιος είναι ο στόχος και δεύτερον, είναι σε θέση να αντέξει τις δονήσεις που θα επιφέρει μια τέτοια κίνηση;

Υπενθυμίζεται,πως μόλις πριν από μια εβδομάδα, τόσο η Σαουδική Αραβία τόσο και άλλες μεγάλες χώρες του ΟΠΕΚ συμπεριλαμβανομένης και της Ρωσίας, βρέθηκαν στη Βιέννη ώστε να προγραμματίσουν περικοπές στην παραγωγή οι οποίες θα δικαιολογούσαν την πτώση των τιμών πετρελαίου λόγω της εμφάνισης του κορονοϊού. Το αργό πετρέλαιο διαπραγματεύονταν πάνω από 50 δολάρια το βαρέλι και τότε ήταν η στιγμή που η Μόσχα αποφάσισε να τινάξει την 3ετή συμφωνία για τη διαχείριση των παγκόσμιων προμηθειών πετρελαίου, αρνούμενη να προσχωρήσει στις προτεινόμενες περικοπές της Σαουδικής Αραβίας.

Στον αντίποδα, το Ριάντ δεν απάντησε με μονομερείς περικοπές, αλλά προς την αντίθετη κατεύθυνση: μείωσε τις τιμές πώλησης του πετρελαίου του και αργότερα ανακοίνωσε σχέδια για μαζική αύξηση της παραγωγής πετρελαίου, μειώνοντας περαιτέρω την τιμή του, που ήδη βυθίστηκε λόγω της εκδήλωσης της νόσου στην παγκόσμια οικονομία. Το πετρέλαιο διαπραγματεύεται σήμερα γύρω στα 33 δολάρια το βαρέλι.

Έτσι Ρωσία και Ριάντ, Ριάντ και Ρωσία εξακολουθούν να παίζουν το λεγόμενο “chicken game”, ένα παιχνίδι αντοχής, αφού και οι δύο είναι λίγο ή πού εξαρτώμενοι από τις πωλήσεις πετρελαίου για να χρηματοδοτήσουν τους εθνικούς προϋπολογισμούς τους.

Η Ρωσία αντιλήφθηκε ότι θα μπορούσε να αντέξει οικονομικά την ευκαιρία να απομακρυνθεί από την άτυπη συνεργασία της με τη Σαουδική Αραβία και τις άλλες χώρες του ΟΠΕΚ, έστω κι αν αυτό σήμαινε τη συντριβή της τιμής του πετρελαίου, για τους εξής λόγους. Πρώτον, έχει αποθέσει πολλά χρήματα στα χρόνια από την τελευταία συντριβή τιμών πετρελαίου, δίνοντάς της ένα μεγάλο οικονομικό μαξιλάρι. Δεύτερον, οι μεγαλύτεροι ηττημένοι σε οποιονδήποτε πόλεμο τιμών πετρελαίου, σύμφωνα με στοιχεία της Ρωσίας, θα είναι μεγάλοι παραγωγοί σχιστολιθικών ΗΠΑ, η μείωση της τιμής θα προκαλούσε οικονομική αιμορραγία στις Ηνωμένες Πολιτείες και θα υπονόμευε την ικανότητά της να ασκεί κυρώσεις.

“Η Ρωσία βρίσκεται σε καλύτερη θέση για να επιβιώσει από αυτή την κρίση”, δήλωσε πρόσφατα, ο Sofya Donets, επικεφαλής της οικονομολόγος της Ρωσίας, την ίδια ώρα που σύμφωνα με ρεπορτάζ της Wall Street Journal, οι κινήσεις αυτές στον παγκόσμιο πετρελαϊκό χάρτη ήταν προγραμματισμένες να γίνουν εδώ και μήνες.

Πριν από έναν περίπου χρόνο, υπενθυμίζεται πως ο πρίγκιπας του Ριάντ ήταν σύμμαχος της Μόσχας με σκοπό τον περιορισμό της παραγωγής πετρελαίου ώστε να διατηρηθούν οι τιμές σε υψηλά επίπεδα.

Η συμμαχία είχε αρχίσει να κλυδωνίζεται ωστόσο και σύμφωνα με το ρεπορτάζ της WSJ, οι εβδομάδες που ακολούθησαν ήταν καθοριστικές και οδήγησαν έως και την αρχική δημόσια εγγραφή του Δεκεμβρίου, με τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, να βάζει ήδη στο στόχαστρο πολιτικούς αντιπάλους στο Ριάντ.

Μάλιστα τα παραπάνω, δεν μπόρεσαν να κρυφτούν πίσω από οποιοδήποτε πέπλο, καθώς την Παρασκευή αποφασίστηκε από τη Σαουδική Αραβία να γεμίζει τις αγορές με φθηνό πετρέλαιο κάτι που ήρθε μετά την ανακοίνωση των συλλήψεων μελών της βασιλικής οικογένειας και επήλθε και η η λύση της 3ετούς συμφωνίας με τη Μόσχα.

Οι παραπάνω κινήσεις μπορεί να συνδέονται αλλά μπορεί και όχι, ωστόσο το Ριάντ διατηρεί σιγή ιχθύος για τις συλλήψεις μελών της βασιλικής οικογένειας, ωστόσο αυτό που είναι ξεκάθαρο, σύμφωνα με την WSJ, είναι πως οι παραπάνω εξελίξεις, ήρθαν σε μια χρονική στιγμή που ολόκληρος ο πλανήτης ήταν αφοσιωμένος στον COVID-19  και την εξάπλωσή του, ενώ κατέρρεαν οι παγκόσμιες αγορές.

Σημειώνεται, πως η Ρωσία έχει περάσει τα τελευταία πέντε χρόνια τον πιο αυστηρό  προϋπολογισμό της, δημιουργώντας αποθεματικά ύψους 550 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με τα οποία οι αξιωματούχοι θα την αφήσουν να αντιμετωπίσει τις τιμές του πετρελαίου μεταξύ $ 25 και $ 30 το βαρέλι για μια δεκαετία, αν αυτό χρειαστεί.

Τη Δευτέρα, το υπουργείο Οικονομικών της Ρωσίας δήλωσε ότι θα αντλήσει από το εθνικό ταμείο κεφαλαίων ύψους 150 δισεκατομμυρίων δολαρίων, προκειμένου να συμπληρώσει τον προϋπολογισμό ακόμα και αν οι τιμές του πετρελαίου παραμείνουν χαμηλές. Εάν το αργό πωλεί για μέσο όρο των 27 δολαρίων το βαρέλι – ήταν στο χαμηλότερο – 30 δολάρια το μεγαλύτερο μέρος αυτής της εβδομάδας – η Ρωσία θα χρειαζόταν να αντλήσει 20 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως από το ταμείο για να εξισορροπήσει τον προϋπολογισμό.

Το πρόβλημα ωστόσο παραμένει κι αυτό καθώς ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν πρέπει να δαπανήσει περισσότερα. Ο Πούτιν οδήγησε την πετρελαϊκή έκρηξη των αρχών της δεκαετίας του 2000 σε μια ισχυρή οικονομία και τεράστια δημοτικότητα, κάτι που αποτελεί δύσκολη κίνηση για τον ίδιο για να διατηρήσει τις φθίνουσες τιμές. Με την οικονομική ανάπτυξη να αποτελεί το επίκεντρο της τρέχουσας προεδρικής θητείας του Πούτιν – και με τον χρόνο που κατέχει σήμερα, μέχρι το 2036 δηλαδή αφού άνοιξε ο δρόμος γι’ αυτό, οι μεγάλες αυξήσεις στις επενδύσεις σε υποδομές και οι κοινωνικές δαπάνες αποτελούν κεντρικό στοιχείο του μέλλοντός του αλλά και το κλειδί στις υποσχέσεις για τη μεταστροφή των στάσεων ζωής . Τα μειωμένα εισοδήματα και η λιτότητα έχουν αποτελέσει πηγή της πτώσης δημοτικότητάς του και βασικός παράγοντας πίσω από ένα ανασχηματισμό της κυβέρνησης του Ιανουαρίου που είδε τον Ντμίτρι Μεντβέντεφ να απομακρύνεται ως πρωθυπουργός.

Τέλος, αξίζει να υπογραμμιστεί πως πριν από την κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου, η κυβέρνηση της Μόσχας,σχεδίαζε να αξιοποιήσει το ταμείο κεφαλαίων ώστε να προωθήσει μια σειρά κεντρικών αναπτυξιακών έργων. Ωστόσο, ένας παρατεταμένος πόλεμος τιμών πετρελαίου θα μπορούσε να την αναγκάσει να επιστρέψει στο σχέδιο.

Από την πλευρά της πάντως η Κριστίν Σμιθ του Arab Gulf States Institute δήλωσε μιλώντας στην WSJ: «Εχει σίγουρα νόημα να δει κανείς τις βασιλικές συλλήψεις στο πλαίσιο της κατάρρευσης των διαπραγματεύσεων με τη Ρωσία» και συνεχίζει λέγοντας πως « ο πρίγκιπας αντιλαμβάνεται ότι τα πράγματα θα δυσκολέψουν πολύ οικονομικά και θέλει να διασφαλίσει εγκαίρως ότι όλοι θα ακολουθήσουν τη γραμμή του απέναντι στις νέες προκλήσεις. Χρειάζεται περισσότερα έσοδα».