Ενεργειακά ανενεργοί του Μιχάλη Μαθιουλάκη

Στην Ελλάδα τις τελευταίες μέρες η πολιτική ηγεσία και μαζί της η κοινή γνώμη ασχολείται με μια σειρά από θέματα που -ως συνήθως- δημιουργούν έντονες συζητήσεις και αντιπαραθέσεις και έχει αφήσει σε δεύτερη μοίρα ένα από τα πλέον κρίσιμα θέματα των τελευταίων ετών που δύναται να επηρεάσει τα εθνικά θέματα της πατρίδας μας στο μέγιστο βαθμό και που δεν είναι άλλο από τις εξελίξεις στην ενέργεια.

 Την επόμενη εβδομάδα, στις 8 Νοεμβρίου γίνεται η τριμερής συνάντηση κορυφής μεταξύ Ελλάδας Κύπρου και Αιγύπτου όπου η ουσία των συζητήσεων αφορά τον καθορισμό της ΑΟΖ μεταξύ των τριών κρατών. Η συγκυρία για την χώρα μας είναι αρκετά ευνοϊκή για την επίτευξη ενός καλού αποτελέσματος με πολλαπλά οφέλη για την Ελλάδα με βασικό ανασταλτικό παράγοντα να αποτελεί η χαλαρότητα με την οποία αντιμετωπίζει το θέμα η πολιτική ηγεσία της χώρας αλλά και η πλειοψηφία της κοινής γνώμης.

 Η ηγεσία της Τουρκίας προφανώς έχει πλήρη επίγνωση της σοβαρότητας της κατάστασης και γι’ αυτό κινείται αναλόγως σε όλα τα επίπεδα, κινήσεις που στην Ελλάδα εκλαμβάνονται ως μια ακόμα έκφανση της συνήθους τουρκικής επιθετικής τακτικής έναντι της χώρας μας. Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα.

 Η Αίγυπτος έχει δείξει τις τελευταίες εβδομάδες μια έντονα επιθετική στάση έναντι της Τουρκίας την οποία δεν μπορούμε να αφήσουμε να περάσει ανεκμετάλλευτη. Το σκηνικό στην περιοχή είναι αρκετά ευμετάβλητο και δεν μπορούμε να ξέρουμε αν θα προκύψει στο κοντινό μέλλον κάποια άλλη κατάσταση στο Κάιρο που να οδηγήσει στην επαναπροσέγγιση με την Τουρκία και υποβάθμιση των σχέσεων με την Τουρκία.

 Όσο ο Ερντογάν δημιουργεί δυσαρέσκεια με τη στάση του έναντι των τζιχαντιστών της ISIS σε όλους όσους έχουν συμφέροντα στην περιοχή, εμείς οφείλουμε να δρέψουμε τους καρπούς τις αντιπαλότητας που δημιουργεί γύρω του.

 Στην περίπτωση της Αιγύπτου, οι καρποί αυτοί αφορούν το έγκαιρο κλείσιμο μιας συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου όσον αφορά το θέμα της ΑΟΖ. Αντιθέτως με το τι νομίζουν οι θερμόαιμοι πατριώτες των τηλεπαράθυρων στην χώρα μας, μια συμφωνία για την ΑΟΖ μεταξύ των τριών κρατών είναι κρίσιμη για την Ελλάδα όχι τόσο για την διασφάλιση των υδρογονανθράκων που βρίσκονται στη δική μας περιοχή αλλά για αυτών της Κύπρου.

 Η Κύπρος χρειάζεται επειγόντως την εξασφάλιση της ΑΟΖ με την Ελλάδα και την Αίγυπτο ώστε να προχωρήσει απρόσκοπτα στην δημιουργία ενός Τερματικού Υγροποίησης Φυσικού Αερίου ο οποίο είναι κρίσιμο για την ανάπτυξη του ενεργειακού της δυναμικού.

 Το LNG Plant της Κύπρου (τερματικό υγροποίησης φυσικού αερίου) προγραμματίζεται να κατασκευαστεί στην περιοχή του Βασιλικού, στη νότια ακτή της Κύπρου, περίπου 25 χλμ. ανατολικά της Λεμεσού.

• Η δυναμικότητα του σταθμού σχεδιάζεται σε πρώτη φάση για 15 Mtpa δηλαδή για 15 εκατομμύρια τόνους το χρόνο.

• Για όρους σύγκρισης θα πρέπει να αναφέρω ότι ο πολυδιαφημιζόμενος -και όντως κρίσιμος- αγωγός ΤΑΡ που περνάει από την Ελλάδα, θα έχει δυναμικότητα κοντά στα 10 Mtpa.

• Το φυσικό αέριο της Κύπρου είναι πολύτιμο για την ΕΕ όχι μόνο επειδή βοηθάει στην μείωση της εξάρτησης από το Ρώσικο αέριο αλλά γιατί παράλληλα μπορεί να βοηθήσει και στην μείωση της εξάρτησης της Ένωσης από την Τουρκία ως διαμετακομιστικό ενεργειακό κόμβο.

 Η ελληνική κυβέρνηση λοιπόν, οφείλει να μπει στη συζήτηση για την ΑΟΖ στο Κάιρο (και παρασκηνιακά στην Ουάσιγκτον, το Λονδίνο και τις Βρυξέλλες) δυναμικά και επιθετικά, με σκοπό να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατό μια συμφωνία η οποία οφείλει να έχει την απαραίτητη στήριξη και από τις ΗΠΑ.

 Πέραν και παράλληλα με αυτό, η ελληνική πλευρά οφείλει να πιέσει με ένταση και να κινηθεί δραστήρια σε όλα τα επίπεδα προκειμένου να προωθήσει και στηρίξει την δημιουργία και προσπάθεια χρηματοδότησης του LNG Plant στο Βασιλικό της Κύπρου.

• Όπως είδαμε παραπάνω, η δυναμικότητα του σταθμού σχεδιάζεται σε πρώτη φάση για 15 Mtpa.

• Με το τρέχον μικτό κόστος κατασκευής να βρίσκεται στα 1.200 δολάρια ανά tpa μιλάμε για ένα αρχικό κόστος που αγγίζει τα 18 δις δολάρια δηλαδή πάνω από 13 δις ευρώ.

• Η δεύτερη φάση του σχεδίου προβλέπει πρόσθετη δυναμικότητα άλλων 10 Mtpa που θα σημάνει επιπρόσθετο κόστος 9 δις ευρώ.

 Με το κυπριακό ΑΕΠ να βρίσκεται το 2013 στα 17 δις ευρώ και το υφιστάμενο χρέος της χώρας να ξεπερνά τα 18 δις ευρώ, είναι εύκολο να καταλάβουμε ότι η κατασκευή ενός σταθμού υγροποίησης με αρχικό κόστος 13 δις ευρώ  -το 75% του ΑΕΠ της- δεν είναι κάτι που η Κύπρος μπορεί να αναλάβει από μόνη της ώστε να έχει και την πλήρη κυριότητα και όφελος από το έργο.

 Για την Ελλάδα, το κόστος των 13 δις ευρώ αντιπροσωπεύει το 7% του ΑΕΠ της χώρας. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα με την τραγική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η οικονομία της θα μπορούσε σε οποιαδήποτε περίπτωση να χρηματοδοτήσει ένα τέτοιο έργο, αποτελεί όμως μια καλή ένδειξη για τον κρίσιμο ρόλο που μπορεί να παίξει η χώρα μας στην στήριξη και προώθηση της πραγματοποίησης του, αν θέλει να βοηθήσει ώστε να παραμείνει ένα σημαντικό μέρος του έργου στην πλευρά των κοινών ελληνικών και κυπριακών συμφερόντων.

 Η Ελλάδα έχει και ένα επιπλέον συμφέρον από τη δημιουργία του LNG Plant στην Κύπρο, καθώς διαθέτει το σταθμό αεριοποίησης (LNG Terminal) στη Ρεβυθούσα που αποτελεί την κοντινότερη πύλη εισόδου του κυπριακού αερίου στην Ευρώπη.

• Ο σταθμός αεριοποίησης LNG στη Ρεβυθούσα έχει δυναμικότητα 5Mtpa και είναι ένας από τους λίγους (15) σταθμούς LNG που βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε λειτουργία στην Ευρώπη.

• Άλλοι 30 σταθμοί αεριοποίησης βρίσκονται υπό σχεδιασμό ή κατασκευή αλλά αφορούν κυρίως στις δυτικές ακτές της Ε.Ε και στοχεύουν κυρίως στην υποδοχή LNG από το σχιστολιθικό αέριο των ΗΠΑ.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι η κατασκευή ενός τερματικού υγροποίησης φυσικού αερίου (LNG Plant) βρίσκεται και στα σχέδια του Ισραήλ για την αξιοποίηση των δικών του κοιτασμάτων φυσικού αερίου τα οποία εκτιμώνται εξίσου σημαντικά με αυτά της Κύπρου.

• Το πρόβλημα που αντιμετωπίζει όμως το Ισραήλ είναι ότι η αστάθεια στην περιοχή κάνει εξαιρετικά δύσκολη την εύρεση χρηματοδότησης.

• Έτσι, το LNG Plant στην Κύπρο αναδεικνύεται ως ασφαλέστερη επενδυτική επιλογή ακόμα και για το ίδιο το Ισραήλ που μπορεί με αυτό τον τρόπο να βρει διέξοδο και για τις δικές του ποσότητες φυσικού αερίου.

• Η δε αύξηση των ποσοτήτων που μπορεί να διακινεί το κυπριακό LNG Plant με την πρόσθεση του ισραηλινού αερίου κάνει την επένδυση στην Κύπρο ακόμα πιο αποδοτική οικονομικά και συνεπώς πιο ελκυστική επενδυτικά.

Είναι απολύτου κρισιμότητας λοιπόν να κινητοποιηθεί η ελληνική πολιτική ηγεσία, ώστε να κλείσει τη συμφωνία για την ΑΟΖ και να προωθήσει τη χρηματοδότηση του LNG Plant στην Κύπρο.

• Πηγές υπάρχουν πολλές, από το ελληνικό και εβραϊκό λόμπι στις ΗΠΑ, έως αμερικανικούς, ευρωπαϊκούς και ελληνικούς επιχειρηματικούς ομίλους που ενδιαφέρονται να επενδύσουν σε ένα μεγάλο και προσοδοφόρο ενεργειακό project εντός της ζώνης του ευρώ.

• Η δε ελληνική κοινή γνώμη οφείλει να πιέσει έντονα την πολιτική ηγεσία προς αυτή την κατεύθυνση.

Εκτός από τον ΕΝΦΙΑ και την κατάσταση στα ελληνικά πανεπιστήμια, υπάρχουν και άλλα θέματα που αποτελούν συμφέρον της ελληνικής κοινωνίας και τα οποία μπορούν να φέρουν πολλαπλάσια οφέλη στη χώρα αλλά και να αποτρέψουν ατυχήματα σε εθνικά θέματα (τα οποία συνήθως συνοδεύουν μια οικονομική χρεοκοπία)…

Ο κ. Μιχάλης Μαθιουλάκης είναι Οικονομολόγος και Σύμβουλος Επιχειρήσεων