Οι ερμηνείες και τα σενάρια για τη δολοφονία του Μπόρις Νεμτσόφ

Η δολοφονία του Μπόρις Νεμτσόφ, του πιο προβεβλημένου στελέχους της ρωσικής αντιπολίτευσης έγινε σε μια περίοδο όπου ο πρόεδρος της χώρας Βλαντιμίρ Πούτιν έχει υψηλά ποσοστά δημοτικότητας. Αν και η ρωσική οικονομία στερεύει, το ρούβλι καταρρέει και εγκυμονεί ο κίνδυνος της διπλωματικής απομόνωσης, η δημοτικότητα του Πούτιν σύμφωνα με δημοσκόπηση του Levada Center καταγράφει ποσοστό 86 % .

Ποιος ο λόγος αναρωτιούνται αναλυτές να γίνει η δολοφονία του Νεμτσόφ σε αυτήν τη δεδομένη χρονική στιγμή, όταν οι χειρισμοί του Πούτιν στην ουκρανική κρίση έχουν την επιδοκιμασία της πλειοψηφίας του ρωσικού λαού; Όμως ο Πούτιν έχει και μια «αχίλλειος πτέρνα», την καταπάτηση των πολιτικών και ατομικών ελευθεριών για την οποία οι αντίπαλοί του εντός και εκτός χώρας τον επικρίνουν σφοδρά.

Οι κατά καιρούς αδιευκρίνιστες δολοφονίες των αντιπάλων του προέδρου Πούτιν (ο φιλελεύθερος πολιτικός Σεργκέι Γιουσένκοφ το 2003, ο δημοσιογράφος Πολ Κλεμπνίκοφ το 2004, η δημοσιογράφος Αννα Πολιτκόφσκαγια και ο πρώην κατάσκοπος Αλεξάντερ Λιτβινένκο το 2006, ο μεγιστάνας Μπόρις Μπερεζόσφκι το 2013) έχουν προκαλέσει σενάρια συνωμοσιολογίας.

Ο Μπόρις Νεμτσόφ, ένας από τους σφοδρότερους επικριτές του Πούτιν προετοίμαζε μια ιδιαίτερα επικριτική έκθεση με τίτλο «Πούτιν και Ουκρανία» όπου ερευνούσε την προμήθεια οπλισμού από τη Ρωσία στους αυτονομιστές του Ντονμπάς. Ο Πούτιν δήλωσε μέσω του εκπροσώπου Τύπου ότι θα επιβλέψει προσωπικά ο ίδιος την έρευνα για τη δολοφονία του Νεμτσόφ και ότι πρόκειται για προβοκάτσια. Όμως οι The New York Times επισημαίνουν ότι σε μια χώρα όπου η αστυνομία και ο δικαστικός κλάδος έχουν εκμαυλιστεί ώστε να υπηρετούν μόνο Πούτιν, τα αποτελέσματα της έρευνας θα είναι δύσκολο να γίνουν αποδεχτά.

Ο Νεμτσόφ θεωρούνταν από πολλούς μέσα στη χώρα ως εθνικός προδότης» και όπως αναφέρει ο αγγλικός Economist σε αυτούς συμπεριλαμβάνονταν: (α) ο ιδιωτικός στρατός του Ραμζάν Καντίροφ, του προέδρου της Τσετσενίας, έχει ορκιστεί να υπερασπίζεται τον Πούτιν εναντίον των απειλών, μέλη των μυστικών υπηρεσιών του Κρεμλίνου, (β) ο ολοένα και αυξανόμενος αριθμός των εξτρεμιστών – εθνικιστών μοτοσικλετιστών και των συμμοριών του δρόμου και (γ) οι ρώσοι εθελοντές οι οποίοι μάχονται στο πλευρό των ρωσόφωνων αυτονομιστών της Ουκρανίας

Ο ρωσικός εθνικισμός έχει διογκωθεί, η προσάρτηση της Κριμαίας και η προστασία ολων των ρωσόφονων πληθυσμών δίνει την ώθηση στο Πούτιν για να εφαρμόσει τις πολιτικές του. Όμως ο Κλεμπ Παβλόφσκι ανεξάρτητος πολιτικός σύμβουλος ο οποίος έχει εργαστεί για τον Πούτιν επισημαίνει στους The New York Time ότι σήμερα ο ακραίος εθνικισμός έχει επεκταθεί στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας, ότι δεν είναι πλέον σαφές ότι ο Πούτιν μπορεί να τον ελέγξει και εκτιμάει ότι μέσα «σε αυτήν την ατμόσφαιρα όλα είναι πιθανά…είναι μια ατμόσφαιρα της Βαϊμάρης και δεν υπάρχουν πλέον όρια.»

Η δολοφονία του Νεμτσόφ σύμφωνα με αναλυτές εντάσσεται ένα πλαίσιο ερμηνειών όπως:

– Ο Πούτιν με βάση δημοσιεύματά δεν φαίνεται να είχε πλέον λόγους να φοβάται το Νεμτσόφ. Η αγγλική εφημερίδα The Telegraph αναφέρει ότι ο Νεμτσόφ κατά την τελευταία δεκαετία είχε σταδιακά αποσυρθεί και μια νεότερη γενιά ηγετών της ρωσικής αντιπολίτευσης αναλαμβάνει τα ήνια.

– Ο Νεμτσόφ είχε δηλώσει σε φίλους ότι θα αποκάλυπτε πληροφορίες του Πούτιν με τους ρώσους αυτονομιστές με βάση τις δικές του έρευνες. Όμως είναι στους πάντες γνωστό ότι κάθε οργανωμένο κράτος έχει τους δικούς του μηχανισμούς που έχουν τη δυνατότητα να συλλέγουν και να αξιολογούν πληροφορίες.

– Η Δύση και η Ρωσία με την κρίση της Ουκρανίας οδεύουν προς σε ένα νέο «ψυχρό πόλεμο» με ότι και αυτό συνεπάγεται για τη διεθνή ασφάλεια.

Συγγραφέας: Γιώργος Ξ. Πρωτόπαπας

Γιώργος Ξ. Πρωτόπαπας

Δημοσιογράφος - Αναλυτής διεθνών θεμάτων και γεωπολιτικής στο μηναίο περιοδικό Άμυνα & Διπλωματία.