Κυρώσεις από Βρετανία και ΗΠΑ σε άτομα που προωθούσαν αποσταθεροποίηση των Δυτικών Βαλκανίων – Ανάμεσα τους και ο Νίκολα Γκρούεφσκι

Η Βρετανία επέβαλε κυρώσεις σε δύο κορυφαίους Σερβοβόσνιους πολιτικούς τη Δευτέρα, κατηγορώντας τους ότι ενθαρρύνουν το εθνοτικό μίσος και θέτουν σε κίνδυνο την ειρηνευτική συμφωνία που τερμάτισε τον εμφύλιο πόλεμο στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη πριν από περισσότερα από 25 χρόνια.

Ο Μίλοραντ Ντόντικ και η Ζέλικα Τσβιγιάνοβιτς θα έρθουν αντιμέτωποι με δέσμευση περιουσιακών στοιχείων και ταξιδιωτικές απαγορεύσεις στις πρώτες κυρώσεις που επέβαλε το Ηνωμένο Βασίλειο στη Βοσνία. Η υπουργός Εξωτερικών Λιζ Τρας είπε ότι η εισβολή του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία ενθάρρυνε τα συγκεκριμένα άτομα να διαβρώσουν περαιτέρω το σύστημα που βασίζεται σε διεθνείς κανόνες στα Δυτικά Βαλκάνια.

«Αυτοί οι δύο πολιτικοί υπονομεύουν σκόπιμα τη σκληρά κερδισμένη ειρήνη στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη», ανέφερε η Τρας σε δήλωση. «Ενθαρουμένοι από τον Πούτιν, η απερίσκεπτη συμπεριφορά τους απειλεί τη σταθερότητα και την ασφάλεια σε όλα τα Δυτικά Βαλκάνια».

Οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου λένε χρησιμοποιήσαν τις θέσεις τους για να πιέσουν για την de facto απόσχιση της Δημοκρατίας Σέρπσκα —μιας από τις δύο ημιαυτόνομες περιοχές που αποτελούν την ομοσπονδία της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης— κατά ευθεία παραβίαση του συντάγματος της χώρας.

Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επέβαλε τη Δευτέρα τις δικές του κυρώσεις σε άλλα επτά άτομα από τα Δυτικά Βαλκάνια.

Ο Ντόντικ υποστήριξε επί χρόνια τον διαχωρισμό του σερβοβόσνιου μίνι-κράτους από την ομοσπονδία και την ένωσή του με τη γειτονική Σερβία. Είναι το Σερβοβόσνιο μέλος της τριμερούς προεδρίας της Βοσνίας, η οποία περιλαμβάνει επίσης εκπροσώπους της μουσουλμανικής και της κροατικής κοινότητας της Βοσνίας.

Η απόσχιση θα παραβίαζε τις Συμφωνίες του Ντέιτον, τη συμφωνία του 1995 που υποστήριξαν οι ΗΠΑ που τερμάτισε τον εμφύλιο πόλεμο στη Βοσνία, ο οποίος σκότωσε περισσότερους από 100.000 ανθρώπους και άφησε εκατομμύρια άστεγους. Η συμφωνία ίδρυσε δύο χωριστές κυβερνητικές οντότητες στη Βοσνία — η μία διοικείται από Σέρβους της Βοσνίας και η άλλη ελεγχόμενη από τους Βόσνιους και τους Κροάτες της χώρας.

Οι δύο οντότητες συνδέονται με κοινούς θεσμούς και όλες οι ενέργειες που λαμβάνονται σε εθνικό επίπεδο πρέπει να γίνονται με συναίνεση μεταξύ των τριών εθνοτικών ομάδων.

Οι αρχές των ΗΠΑ είχαν προηγουμένως επιβάλει κυρώσεις στον Ντόντικ, κατηγορώντας τον για «διεφθαρμένες δραστηριότητες» που απειλούν να αποσταθεροποιήσουν την περιοχή. Οι Αμερικανοί ισχυρίζονται ότι χρησιμοποίησε την ηγετική του θέση για να συσσωρεύσει πλούτο μέσω δωροδοκίας

Η Τσβιγιάνοβιτς, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Σέρπσκα, της σερβικής οντότητας, έχει προτείνει νομοθεσία για τη μεταφορά εξουσιών από την εθνική κυβέρνηση στο μικρό κράτος της, ανέφεραν οι βρετανικές αρχές. Έχει επίσης υμνήσει εγκληματίες πολέμου και αρνήθηκε πράξεις γενοκτονίας κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, ανέφεραν.

Ο κορυφαίος διεθνής αξιωματούχος στη Βοσνία, Christian Schmidt, χαρακτήρισε την απόφαση να επιβληθούν κυρώσεις στους Ντόντικ και Τσβιγιάνοβιτς ως «λογική» και ευχαρίστησε τη βρετανική κυβέρνηση για τη δέσμευσή της στη σταθερότητα και την ασφάλεια της Βοσνίας.

«Ο Ντόντικ και η Τσβιγιάνοβιτς έχασαν κάθε ευκαιρία να επιστρέψουν σε εποικοδομητικό διάλογο προς όφελος των ανθρώπων σε αυτή τη χώρα», είπε ο Σμιτ, επικεφαλής του Γραφείου Ύπατου Εκπροσώπου του ΟΗΕ στη Βοσνία. «Θα πρέπει να υποστούν τις συνέπειες των λόγων και των πράξεών τους και οι κυρώσεις του Ηνωμένου Βασιλείου είναι η συνέχεια των συνεπειών που ξεκίνησαν τον Ιανουάριο με τις κυρώσεις των ΗΠΑ».

Τόσο ο Ντόντικ όσο και η Τσβιγιάνοβιτς δήλωσαν ότι δεν έχουν περιουσιακά στοιχεία στο ΗΒ

«Το μόνο που λένε (οι Βρετανοί) είναι ψέματα. Είναι παλιοί χειραγωγοί και εχθροί του σερβικού λαού. Τους το είπα τόσες φορές στο παρελθόν», είπε ο Ντόντικ.

«Είναι αβοήθητοι στη διαμάχη τους με τον Πούτιν και μας κατηγορούν τώρα ότι ενεργούμε κατόπιν εντολών του Πούτιν», πρόσθεσε.

Ο Andi Hoxhaj, ειδικός σε θέματα διαφθοράς στα Δυτικά Βαλκάνια στη Νομική Σχολή Warwick, χαρακτήρισε τις νέες κυρώσεις ως «κατάλληλες». Η έλλειψη σαφούς στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενοποίηση των Δυτικών Βαλκανίων έχει δημιουργήσει ένα κενό που επέτρεψε στη Ρωσία και την Κίνα να υπονομεύουν τη δημοκρατία και επιδιώκουν τους δικούς τους στόχους στην περιοχή, είπε.

«Ωστόσο, με τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία, υπάρχει μια αλλαγή πολιτικής για την επιβολή κυρώσεων σε άτομα που υπονομεύουν την ειρήνη και τη δημοκρατία σε εύθραυστα κράτη, και αυτή η προσπάθεια είναι να αντιμετωπιστεί αυτό», είπε ο Χοτζάι.

Εκτός από τη δράση τους τον Ιανουάριο κατά του Ντόντικ, οι ΗΠΑ πρόσθεσαν τη Δευτέρα επτά ακόμη άτομα και μια εταιρεία με έδρα την Ουγγαρία στον κατάλογο των ατόμων από όλα τα Δυτικά Βαλκάνια που έχουν τιμωρηθεί για διαφθορές και αποσταθεροποιητικές δραστηριότητες.

«Οι άνθρωποι που ορίζονται σήμερα αποτελούν σοβαρή απειλή για την περιφερειακή σταθερότητα, τη θεσμική εμπιστοσύνη και τις φιλοδοξίες όσων αναζητούν δημοκρατική και συνετή διακυβέρνηση στα Δυτικά Βαλκάνια», δήλωσε ο υφυπουργός Οικονομικών για την Τρομοκρατία και τις Χρηματοοικονομικές Πληροφορίες Brian E. Nelson. .

Η λίστα περιλαμβάνει διάφορα πρόσωπα από την Αλβανία, τη Βόρεια Μακεδονία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και το Μαυροβούνιο.

Τα πιο εξέχοντα άτομα που στοχοποιούνται από τις νέες κυρώσεις των ΗΠΑ είναι ο πρώην πρόεδρος του πρώην κοινού κράτους της Σερβίας και του Μαυροβουνίου, Σβέτοζαρ Μάροβιτς, ο πρώην πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας Νίκολα Γκρούεφσκι και η Γκορντάνα Τάντιτς, κάποτε γενική εισαγγελέας στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.

Οι κυρώσεις σημαίνουν ότι κάθε ακίνητο που κατέχουν στις ΗΠΑ θα παγώσει και οι επιχειρηματικές συναλλαγές με αμερικανικές εταιρείες θα απαγορευθούν. Στα άτομα από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και τη Βόρεια Μακεδονία, μαζί με τα στενά μέλη της οικογένειάς τους, απαγορεύεται επίσης να ταξιδέψουν στις ΗΠΑ

«Ο απώτερος στόχος των κυρώσεων δεν είναι να τιμωρήσουν, αλλά να επιφέρουν μια θετική αλλαγή στη συμπεριφορά», δήλωσε το Υπουργείο Οικονομικών.

(πηγή: washingtonpost)