Μακάριος Δρουσιώτης – Οι πικρές αλήθειες για τον Εθνικό Ύμνο

«Η ιστορία του εθνικού ύμνου και η εξέλιξή της κρύβει πίσω της όλη την ουσία του Κυπριακού. Εξηγεί γιατί φτάσαμε σε αυτά τα χάλια και γιατί η κατρακύλα δεν έχει τέλος». Η Κύπρος έζησε στιγμές εθνικής συγκίνησης από την ανάκρουση του εθνικού ύμνου πριν από τον αγώνα καλαθόσφαιρας Κύπρου – Ελλάδας. Από την Αννίτα και τον Λετυμπιώτη, μέχρι τον εισαγόμενο πατριωτισμό της Λατινοπούλου και τον ντόπιο εθνικισμό του ΕΛΑΜ, οι πάντες πλειοδοτούν σε αυτό τον εθνικό παροξυσμό. Η πολιτική δραστηριότητα στη χώρα μας είναι μια παρωδία. Αν τα πράγματα δεν ήταν τραγικά θα ήταν διασκεδαστικά.

Με ένα post τρεις αράδες σχολίασα την ανάρτηση του κυβερνητικού εκπροσώπου. Έδωσε απάνω μου όλο το εθνικιστικό σούργελο του ελληνικού έθνους. Οι πλειονότητα των «σχολιαστών» είναι από την Ελλάδα, από άτομα που αμφιβάλω αν μπορούν να δείξουν την Αμμόχωστο στο χάρτη της Κύπρου αλλά έχουν άποψη για το Κυπριακο. Συνήθως μπλοκάρω του ανόητους διότι δεν έχει νόημα ο διάλογος με την ηλιθιότητα. Αυτή τη φορά τους άφησα να εκφραστούν, έτσι ως πείραμα. Και τι δεν μου έγραψαν. Κομμουνιστής, ρωσόφιλος, τουρκόσπορος, πράκτορας, είναι μερικά από αυτά, χώρια οι απειλές. Αν θέλουμε να μιλήσουμε για πράκτορες και προδοσίες, κανένας δεν εξυπηρετήστε περισσότερο τον τουρκικό εθνικισμό όσο η ηλιθιότητα των Ελλήνων ομοϊδεατών τους.

Εκείνο που κρίνεται δεν είναι ο εθνικός ύμνος, αλλά ο συμβολισμός πίσω από αυτή την εθνικιστική έξαρση που έχει παρασύρει ακόμη και μετριοπαθή στρώματα της κοινωνίας. Εκείνο που ενοχλεί είναι η άρνηση μας να διδακτούμε από τα λάθη μας και επιμένουμε σε αυτά. Η ιστορία του εθνικού ύμνου και η εξέλιξή της κρύβει πίσω της όλη την ουσία του Κυπριακού. Εξηγεί γιατί φτάσαμε σε αυτά τα χάλια και γιατί η κατρακύλα δεν έχει τέλος. Σε κάθε ευνομούμενο κράτος το Σύνταγμα είναι ο υπέρτατος Νόμος. Το άρθρο 1 του Συντάγματος ορίζει ότι η Κύπρος είναι ανεξάρτητο, κυρίαρχο και δικοινοτικό κράτος. Το πως φτάσαμε το 1960 σε δικοινοτικό κράτος, ενώ κάναμε αγώνα για την Ένωση, είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία.

Το 1964 ο Μακάριος επανάφερε την Ένωση ως πολιτικό στόχο. Τον ακολούθησε ΟΛΟΚΛΗΡΟ το πολιτικό σύστημα της εποχής, κατά παράβαση του 1ου άρθρου του Συντάγματος. Η πολιτική της Ένωσης ξεκίνησε να εφαρμόζεται εκ των κάτω. Έτσι, το 1965, υιοθετήθηκε ο εθνικός ύμνος της Ελλάδας ως επίσημος εθνικός ύμνος και της Κύπρου.

Ύστερα από πολλές περιπέτειες και δύο αποτυχημένες απόπειρες εισβολής από την Τουρκία (1964, 1967) ο Μακάριος αναθεώρησε την πολιτική του υιοθετώντας το εφικτό (ανεξαρτησία) αντί του ευκταίου (ένωση). Το 1968 άρχισαν συνομιλίες μεταξύ Κληρίδη και Ντενκτάς για λύση του Κυπριακού. Η αναθεώρηση αυτή ήταν μόνο ρητορική. Η άλλη πλευρά αποδέχτηκε όλες τις προτάσεις που είχε προτείνει ο Μακάριος με μόνο αντάλλαγμα την τοπική αυτοδιοίκηση. Ο Μακάριος το απέρριψε. Όπως μαρτυρεί ο Κληρίδης, αρνείτο θα δεχτεί λύση που θα απέκλειε την Ένωση.

Η ρητορική στροφή του Μακαρίου προς το εφικτό προκάλεσε την αντίδραση των ενωτικών, σε Ελλάδα και Κύπρο, οι οποίοι τον κατηγορούσαν ότι πρόδωσε την Ένωση. Αόρατος αρχηγός ενός νέου ενωτικού κινήματος ήταν ο δικτάτορας πλέον Δημήτριος Ιωαννίδης. Από το 1970 μέχρι το 1974 σφαχτήκαμε μεταξύ μας. Δημιουργήθηκαν δύο ένοπλα κινήματα για την Ένωση (Εθνικό Μέτωπο, ΕΟΚΑ Β), με ανατινάξεις κρατικών υποδομών, πολιτική αναρχία, φανατισμό, φόνους. Μέχρι που φτάσαμε στο πραξικόπημα.

Στις 20 Ιουλίου 1974 η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο. Όταν ξεκίνησε η τουρκική αρμάδα, οι ξένοι, και οι μεν και δε, έκαναν τις επιλογές τους με βάση τα συμφέροντα τους. Ακόμη και η Ελλάδα προσμέτρησε τη δική της ασφάλεια. Σ’ ένα μήνα χάσαμε το μισό νησί χωρίς να υπάρξει καμιά σοβαρή διεθνής αντίδραση διότι είχαμε στρώσει το δρόμο προς την κόλαση. Φορτώσαμε την τραγωδία σε ξένες συνωμοσίες. Έτσι απαλλάξαμε τους εαυτούς μας από κάθε ευθύνη και αποφύγαμε την αυτοκριτική.

Το 1974 πέθανε η Ένωση αλλά μας έμεινε κληρονομία ο εθνικός ύμνος και η ελληνική σημαία. Μας πήρε δέκα χρόνια να αρχίσουμε να εκτιμούμε το κράτος μας. Μέχρι το 1980 δεν εορτάζαμε καν την ανεξαρτησία. Η κυπριακή σημαία αναρτήθηκε στην πράσινη γραμμή γύρω στο 1985, αλλά δίπλα από την ελληνική. Όταν απέναντι αναρτήθηκε η σημαία της «ΤΔΒΚ» δίπλα από την τουρκική. Παρεμπίπτοντος, και η «ΤΔΒΚ» έχει υιοθετήσει τον εθνικό ύμνο της Τουρκίας. Εξήντα χρόνια από την υιοθέτηση του ελληνικού εθνικού ύμνου δεν υπήρξε ηγέτης που να έχει τα κότσια να υποστηρίξει την υιοθέτηση ενός κρατικού εθνικού ύμνου και ο καθένας στο σπίτι του, στο σωματείο του, στο γήπεδο του, ας ψάλει ότι του γουστάρει και ότι τον συγκινεί. Η άρνηση στην αποδοχή ενός κρατικού ύμνου ισοδυναμεί με απόρριψη του δικοινοτικού χαρακτήρα του κράτους και εδώ είναι η βάση όλων των δεινών που βιώνουμε τα τελευταία εξήντα χρόνια.

Μετά την ένταξη στην ΕΕ, το 2004, δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για ένα ομόσπονδο δικοινοτικό κράτος στο οποίο θα υπερέχει το δίκαιο της Ευρώπης. Εκείνο που απορρίφθηκε το 2004 δεν ήταν το σχέδιο λύσης, ήταν ο δικοινοτικός χαρακτήρας του κράτους. Το σχέδιο λύσης πρόβλεπε σημαία και ύμνο για την ομοσπονδία. Η κατάργηση του εθνικού ύμνου της Ελλάδας ήταν ένα από τα επιχειρήματα κατά της λύσης, η δε σημαία χλευάστηκε μέχρι αηδίας. Η ηγεσία έσυρε μια συναισθηματική κοινωνία στην προσαρμογή σε μια Κύπρο μισή αλλά μόνο ελληνική, αφήνοντας την άλλη μισή έρμαιο της Τουρκίας.