Μέση Ανατολή: Μια ασταθής περιοχή στη γειτονιά μας , Του Στρατή Χαραλάμπους

     Εισαγωγή

Το Ισλάμ , η 3^η μονοθεϊστική θρησκεία στο κόσμο , με 1, 5 δις πιστούς εμφανίστηκε τον 7^ο αιώνα στη νομαδική Αραβία , από τον Μωάμεθ . Το 622 μ.Χ.(έτος της Εγίρας –φυγής και πρώτο έτος του μουσουλμανικού ημερολογίου) ο Μωάμεθ εξορίστηκε από τη Μέκκα στη Μεδίνα , όπου απέκτησε και το πρώτο πυρήνα των πιστών του . Θεωρείται ο τελευταίος προφήτης , μετά τους Νώε , Μωϋσή και Ιησού , είναι αντιπρόσωπος του μοναδικού θεού του Αλλάχ στη γη , στον οποίο αποκάλυψε το θέλημα του , που περιέχεται στο Κοράνι .

Το Ισλάμ αποτέλεσε το συστατικό στοιχείο για τη θρησκευτική και πολιτική ένωση των Αράβων ,οι οποίοι στη συνέχεια εξήλθαν της χερσονήσου τους και με την ορμητικότητα και το δυναμισμό διέδωσαν τη νέα θρησκεία ( για την ακρίβεια επέβαλαν ) καταλαμβάνοντας ταυτόχρονα τις γύρω χώρες .

Με το θάνατο του προφήτη το 632 μ.Χ. , ξέσπασε σκληρή διαμάχη για το ποιος θα τον   διαδεχθεί στη θέση του Χαλίφη δηλαδή του αντιπροσώπου του Αλλάχ στη γη .

Τότε διασπάστηκαν οι μουσουλμάνοι σε Σουνίτες (Σουνιτισμός ) και σε Σιΐτες (Σιϊτισμός) . Οι πρώτοι δίνουν έμφαση στη παράδοση (σούνα ) και θωρούν χαλίφηδες τους τρεις πρώτους ιμάμηδες μετά τον Μωάμεθ (Αμπού Μπέκρ , Ομάρ και Οσμάν ) . Το σουνιτικό δόγμα , που είναι και το πολυπληθέστερο επικρατεί σε Β. Αφρική , Σαουδική Αραβία , Ινδονησία , Μπαγκλαντές , Παλαιστίνη και Τουρκία .

Αντίθετα οι Σιίτες (Σιιτισμός ) θεωρούν ότι ο χαλίφης , θα πρέπει να προέρχεται από την οικογένεια του Μωάμεθ και αυτός είναι ανιψιός και γαμπρός του Αλί . Οι Σιΐτες αναγνωρίζουν 12 ιμάμηδες , πιστεύουν στην ελευθερία της ανθρώπινης βούλησης να ξεχωρίζει το καλό και το κακό και εισήγαγαν το στοιχείο του πάθους στον ισλαμισμό .

Είναι περίπου 40 εκ σε Ιράν-Ιράκ-Λίβανο-Συρία-Αφγανιστάν – Πακιστάν –Μπαχρέιν .

Με την πάροδο των ετών ακολούθησαν και άλλες διαιρέσεις ανάλογα με το δόγμα , το ισλαμικό δίκαιο και τη εφαρμογή του στην πολιτική (σαρία – χρήση των ισλαμικών κανόνων στην πολιτική διακυβέρνηση ) .

Από του Σουνίτες εμφανίστηκαν τον 7^ο αιώνα οι σκληροπυρηνικοί και εξτρεμιστές οπαδοί του Σελεφισμού ( Selefiyye) με αρχηγό τον İbni Teymiye. Ονομάζονται και Βεχαμπιστές ( Vehabi-Vehabilik ) , είναι φανατικοί εχθροί των σιϊτών και κάθε άλλης θρησκευτικής έκφρασης , πιστεύουν στην παράδοση και στην επιστροφή στο τρόπο ζωής και συμπεριφοράς των πρώτων ημερών του Προφήτη , η ίδια λέξη Selef σημαίνει παράδοση . Η αίρεση αυτή είναι διαδεδομένη στην Σαουδική Αραβία , Κουβέιτ και τα εμιράτα του Κόλπου και εμπνέει του σημερινούς δολοφόνους –εκτελεστές του Ισλαμικού Κράτους .

Πολλοί αναλυτές και ιστορικοί πιστεύουν ότι τα προβλήματα της περιοχής οφείλονται αφενός στη χάραξη των συνόρων μετά τον ‘Α Π. Π. , η οποία έγινε όχι με βάση τις θρησκευτικές – εθνολογικές και πολιτιστικές ιδιαιτερότητες των λαών της περιοχής αλλά με βάση τα συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων και αφετέρου στην μη λήψη απόφασης τότε για τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ , γεγονός που συνέβη μετά τον Β’ Π. Π. , όταν πια είχαν παγιωθεί τα σύνορα μεταξύ των κρατών .

Οι αλληλοσυγκρουόμενες στρατηγικές των συμμάχων της Αντάτ   επί της καταρρέουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας , έλαβαν τη μορφή μυστικής συνθήκης το 1916 με το όνομα «Sykes- Picot» , όπου καθοριζόταν οι ζώνες επιρροής της Αγγλίας και Γαλλίας στην περιοχή . Η συνθήκη αυτή μετά την επικράτηση των μπολσεβίκων το 1917 στη Ρωσία αποκαλύφθηκε . Τελικά τα σύνορα των κρατών της περιοχής χαράχθηκαν στη σύσκεψη του Σαν Ρέμο 24-25 Απριλίου 1920 και περιλήφθηκαν στην Συνθήκη των Σεβρών της 10 Αυγ 1920 , η οποία για τη Χώρα μας αποδείχθηκε καταστροφική .

Αρχικά η Συρία παρέμεινε υπό γαλλική επικυριαρχία για να γίνει ανεξάρτητη το 1945. Από το 1963 κυβερνήθηκε διδακτορικά , από το Αραβικό Σοσιαλιστικό Κόμμα Μπάαθ με ηγέτη τον Χαβέζ αλ Άσαντ μέχρι το 2000 , οπότε και τον διαδέχθηκε ο γιός του Μπασάρ . Η χώρα έχει έκταση 185 χλ τ. χλμ και 22 εκ κατοίκους , με επικρατέστερο μουσουλμανικό δόγμα το σουνιτικό ,εν τούτοις το κόμμα Μπάαθ κατά βάση αποτελείται από Σιίτες ( Αλαουίτες ) .

Ισλαμικός Εξτρεμισμός

Ο ισλαμικός εξτρεμισμός ενυπήρχε πάντοτε στις μουσουλμανικές κοινωνίες και ο λόγος της μη εμφάνισης του ήταν η δικτατορική διακυβέρνηση των κρατών όπου διαβιούν οι μουσουλμάνοι . Οι δικτάτορες ( Καντάφι – Άντατ- Σαντάτ –Σαντάμ κλπ) πίεζαν και κατεδίωκαν κάθε μορφή θρησκευτικής αφύπνισης , που θα οδηγούσε στην πολιτική χειραφέτηση των υπηκόων τους και θα έθετε σε κίνδυνο την εξουσία τους . Μία σειρά όμως εξελίξεων σε παγκόσμιο επίπεδο και η τεχνολογική ανάπτυξη έσπασαν τα δεσμά της απομόνωσης , γκρέμισαν τα τεχνητά σύνορα μεταξύ των κρατών και απελευθέρωσαν δυνάμεις που είχαν αποφασίσει είτε από μόνες των είτε υποκινούμενες να δράσουν εξτρεμιστικά . Σημείο εκκίνησης της ισλαμικής αφύπνισης ή του ισλαμικού εξτρεμισμού ( για τους δυτικούς ) αποτέλεσε η ισλαμική επανάσταση στο Ιράν και η εγκαθίδρυση ισλαμικής –σιιτικής διακυβέρνησης με βάσει την σαρία (ισλαμικό νόμο) .

Η χρήση της Θρησκείας στην εκπλήρωση των στόχων της γεωπολιτικής αποτελεί σύνηθες φαινόμενο από την εποχή των σταυροφοριών . Χαρακτηριστικά σύγχρονα παραδείγματα είναι η αντίσταση κατά των Ρώσων στο Αφγανιστάν , η διαμάχη σουνιτών και σιιτών μετά την πτώση του Σαντάμ , ο μακροχρόνιος πόλεμος των οργανώσεων της Παλαιστίνης κατά του Ισραήλ , ο ιερός πόλεμος (τζιχάντ) των Τσετσένων στην Ρωσική Ομοσπονδία και φυσικά το αποκορύφωμα της 11 Σεπ 2001, όταν ο ισλαμικός εξτρεμισμός κτύπησε την καρδία του δυτικού συστήματος . Ακολούθησε , πριν 15 χρόνια , η δράση του ισλαμικού εξτρεμισμού στα Βαλκάνια , στην Τσετσενία , στην Αφρική και τώρα εμφανίστηκε με το πιο αποτρόπαιο πρόσωπο στην Συρία και το Ιράκ .

Σύμφωνα με μελέτη της Rand Corporation  , 28 σαλαφιστικές-τζιχαντιστικές οργανώσεις τύπου Αλ-Κάιντα το 2007 πραγματοποίησαν 100 επιθέσεις και το 2013 950 . Το 2007 είχαν 18-42 χιλ μέλη και το 2013 44-105 χλ μέλη . Τα στοιχεία αυτά δείχνουν την ραγδαία αύξηση του κινδύνου , που μεταξύ των άλλων δυσμενών αποτελεσμάτων έχει ως αποτέλεσμα και τη μείωση του χριστιανικού πληθυσμού στις περιοχές δράσης τους . Στο Ιράκ οι χριστιανοί μειώθηκαν από 1,5 εκ σε 450 χλ , στην Αίγυπτο οι Κόπτες χριστιανοί μειώθηκαν κατά 1,25 εκ ( το 2011 ήταν 9 εκ) και στη Ερυθραία έχουν απαχθεί 30 χλ .

Μετά την κατάληψη του Ιράκ το 2003 από τις ΗΠΑ και τη ρύθμιση των δικαιωμάτων και των εξαγωγών του πετρελαίου σύμφωνα με τα συμφέροντά τους , αυτές προσπάθησαν να ξανακτίσουν το κράτος του Ιράκ αλλά ενεπλάκησαν σε ένα κυκεώνα θρησκευτικών συγκρούσεων και εθνοτικών διαφορών . Τελικά το 2011 αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν λόγω της οικονομικής κρίσης αλλά το « κρατικό μόρφωμα» που δημιούργησαν παραμένει ασταθές , όπως έδειξε και η άτακτη υποχώρηση του ιρακινού στρατού κατά την κατάληψη της Μοσούλης , από τους εξτρεμιστές του Ισλαμικού Κράτους .

Στα μέσα της δεκαετίας του 2000 , με την εδραίωση του «ήπιου ισλαμικού»κόμματος του Ερντογάν στην εξουσία στη γειτονική Χώρα , αφού εξουδετερώθηκε ο στρατός και το κεμαλικό κατεστημένο( με τη βοήθεια και εξωτερικών και εσωτερικών παραγόντων ) , οι ΗΠΑ   αποφάσισαν να το καθιερώσουν ως μοντέλο διακυβέρνησης στις μουσουλμανικές χώρες . Έτσι άρχισε η λεγόμενη «αραβική άνοιξη» σε Τυνησία , Λιβύη και Αίγυπτο με την υποκίνηση και την άμεση εμπλοκή ( στην περίπτωση της Λιβύης ) των δυτικών δυνάμεων . Τα αποτελέσματα όμως ήταν εντελώς αντίθετα , στην Τυνησία επικρατεί πολιτική αστάθεια , στη Λιβύη χάος και πρόσφατα οπαδοί του Ισλαμικού κράτους κατέλαβαν την παραλιακή πόλη Ντέρνα και στην Αίγυπτο ανήλθε στην εξουσία η πολιτική έκφραση του εξτρεμιστικού σουνιτικού κινήματος των « Μουσουλμάνων Αδελφών « . Τότε με την συνεργασία ΗΠΑ- Σαουδικής Αραβίας επενέβη ο στρατός και εγκαταστάθηκε στην Αίγυπτο , την μεγαλύτερη αραβική χώρα , δικτατορία με κοινοβουλευτικό μανδύα .

Συνέχεια της αραβικής άνοιξης , το Φεβρουάριο του 2011 άρχισε η εξέγερση , στη πόλη Χομς της νότιας Συρίας , κατά του καθεστώτος του Άσαντ που γρήγορα με την ενίσχυση των αντικαθεστωτικών ομάδων από το εξωτερικό μετατράπηκε σε εμφύλιο με πάνω από 100 χλ νεκρούς , εκατομμύρια πρόσφυγες στις γύρω χώρες και την πλήρη καταστροφή της υποδομής και της οικονομίας του κράτους .

Το συριακό καθεστώς υποστηριζόμενο κατά βάση από Ρωσία και Ιράν αλλά και από την Χεζμπολάχ του Λιβάνου κατόρθωσε να επιβιώσει της αρχικής κρούσης και με έξυπνες κινήσεις μετέτρεψε τον πόλεμο σε δογματικό , δηλαδή πόλεμο μεταξύ σουνιτών και σιιτών .

Στο βορρά , προκειμένου να εξασφαλισθεί από τις επιθετικές βλέψεις της Τουρκίας παρεχώρησε αυτονομία στους κούρδους της Συρίας , όπου το Κουρδικό Δημοκρατικό κόμμα ( PYD) με τους ένοπλους μαχητές δημιούργησε 3 καντόνια ,ένα από αυτά στο κέντρο είναι το Κομπάνι όπου επί δίμηνο και πλέον πολιορκείται από μονάδες του Ισλαμικού κράτους . Τούτο αποτέλεσε πλήγμα κατά της Τουρκίας , διότι η αυτονομία είναι το ζητούμενο και για τους κούρδους της Ν. Α. Τουρκίας , την ψήφο των οποίων παίρνει συνεχώς ο Ερντογάν και διατηρείται στην εξουσία .

Ο Άσαντ συμφώνησε αμέσως στο αίτημα του ΟΗΕ για την καταστροφή του χημικού του οπλοστασίου , που αποτελούσε διαρκές αίτημα του Ισραήλ και των ΗΠΑ και σε συνδυασμό με την αναξιοπιστία που έδειξε η συριακή αντιπολίτευση και ο « Ελεύθερος Συριακός Στρατός»> και τον τρόμο που ξέσπασε στις δυτικές πρωτεύουσες από τη θηριωδία και τη βαρβαρότητα των εκτελεστών του ισλαμικού κράτους , οδήγησε τις ΗΠΑ αλλά και τις άλλες δυνάμεις , πλην της Τουρκίας , να αναθεωρήσουν τις απόψεις των και να αποφασίσουν ότι είτε με τον Άσαντ είτε χωρίς αυτόν το κόμμα του θα παίξει ρόλο στο μέλλον .

Ένοπλες Ομάδες στο Συριακό Εμφύλιο

Ο Συριακός στρατός , ο οποίος έχει υποστεί απώλειες κυρίως από λιποταξίες και είναι εξοπλισμένος με όπλα και μέσα κατά βάση ρωσικής προέλευσης ,

τελευταία άρχισε να ανακτά το χαμένο έδαφος , αφού απέτρεψε την κατάληψη της Δαμασκού και ελέγχει την παραλιακή ζώνη από βορρά προς νότο .

Οι λοιπές ένοπλες ομάδες μετά από ανακατατάξεις , αποσχίσεις και προσαρτήσεις είναι οι παρακάτω :

1. 1. Μαχητές του Ισλαμικού Κράτους

Η ένοπλη αυτή ομάδα εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1999 με διαφορετικό όνομα στο Αφγανιστάν .Μετά το 2003 εισχώρησε στο Ιράκ , όπου το 2006 για πρώτη φορά εμφανίστηκε με το όνομα «Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ « ενώ από το 2004 πολεμούσε στις τάξεις της Αλ-Καΐντα , με αρχηγό τον Εbu El-Zerkavi . Μετά τον θάνατό του από τις δυνάμεις των ΗΠΑ ανέλαβε αρχηγός ο Ebu Omer El-Bagdadi , ο οποίος σκοτώθηκε από τις ιρακινές δυνάμεις , τότε τον διαδέχθηκε ο γιός του Ebu Bekir El-Bagdadi .

Με την έναρξη του εμφυλίου το 2011 έστειλε μαχητές στη Συρία κατά του Άσαντ και ενισχύθηκε από τη δύση , γρήγορα όμως άρχισε να επιτίθεται με βιαιότητα κατά χριστιανών , σιιτών μουσουλμάνων , κούρδων , γεζιτών και επέκτεινε την επιρροή της στα ανατολικά της χώρας και εντός του Ιράκ στις γύρω περιοχές .

Στις 29 Ιουνίου 2014 , μετά την κατάληψη της Μουσούλης ανακήρυξε το «Ισλαμικό Κράτος» και το χαλιφάτο ως διάδοχο του Οθωμανικού Χαλιφάτου που κατήργησε ο Κεμάλ το 1923 , όπου εφαρμόζεται ο ισλαμικός νόμος στην πιο ακραία μορφή του . Από τις πετρελαιοπηγές που ελέγχει πουλάει παράνομα πετρέλαιο στην κυβέρνηση της Συρίας και στην Τουρκία και έχει έσοδα περίπου 1 εκ δολ την ημέρα .

Απέκτησε   οπλισμό και μέσα , κυριεύοντας στρατόπεδα σε Συρία και κυρίως στο Ιράκ και επανδρώθηκε σε αξιωματικούς από τον στρατό του Σαντάμ. Ενισχύεται από τις χώρες του κόλπου και την Τουρκία , όπου φημολογείται ότι μεταβαίνουν οι τραυματίες για νοσηλεία και μέσω της οποίας φθάνουν οι μαχητές από την Ευρώπη και τις άλλες χώρες .

Διαθέτει περίπου 10 χλ μαχητές και διαρκώς αυξάνονται , στόχος της είναι η δημιουργία ισλαμικού κράτους από τον Περσικό κόλπο μέχρι τη Μεσόγειο .

Ο ψυχολογικός πόλεμος και η προπαγάνδα που διεξάγει το Ισλαμικό Κράτος μέσω των ΜΜΕ και των κοινωνικών δικτύων ενθαρρύνει τους οπαδούς του ισλαμικού εξτρεμισμού και προσελκύει απογοητευμένους από την σκληρότητα του ακραίου καπιταλισμού . Αποτέλεσμα αυτής της επίδρασης είναι η εμφάνιση εστιών σουνιτικού εξτρεμισμού στις μουσουλμανικές χώρες , οι οποίες ορκίζονται πίστη και δηλώνουν υποταγή στο Χαλίφη , όπως συνέβη στις 10 Νοεμβρίου με νέους τζιχαντιστές σε Αλγερία , Λιβύη , Αίγυπτο , Σ. Αραβία και Υεμένη .

Το Ισλαμικό Κράτος παρουσιάζει δύο βασικές διαφορές με τις μέχρι τώρα γνωστές ισλαμικές εξτρεμιστικές οργανώσεις : Πρώτον διαθέτει έδαφος που ελέγχει πλήρως , δηλαδή έχει κρατική υπόσταση και δεύτερον διαθέτει στρατό που μάχεται όπως ένας τακτικός στρατός .

Σε πρόσφατη μελέτη του « International Centre for the study of Radicalization and Political Violence»   του Λονδίνου πάνω σε 190 περιπτώσεις ξένων μαχητών και των δραστηριότητάς των στο διαδίκτυο , διαπιστώθηκε ότι τα 2/3 ανήκαν στο « Ισλαμικό Κράτος» και στο «Μέτωπο Νούσρα» .

2. Μέτωπο Nusra

Eίναι σουνιτική ένοπλη ομάδα , δημιουργήθηκε το 2011 από την Αλ-Καίντα του Ιράκ , η οποία και όρισε τον σύριο Ebu El Muhammed El Culani ως αρχηγό. Το 2012 άρχισε την ένοπλη δράση με βομβιστικές ενέργειες μαζί με την συριακή αντιπολίτευση . Αρχές του 2014 ενεπλάκη σε εμφύλιο πόλεμο με τον στρατό του Ισλαμικού κράτους όπου ηττήθηκε και από 30 χλ μαχητές έμεινε με 5 χλ , λόγω προσχώρησης των περισσοτέρων στον στρατό του Ισλαμικού κράτους. Πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις μεταξύ τους στη Ιορδανία , με την μεσολάβηση Σελεφιστών Σεΐχηδων χωρίς αποτέλεσμα . Ελέγχει την περιοχή στα σύνορα με το Ισραήλ . Στόχος ο έλεγχος της Συρίας από τη διεθνή Αλ-Καίντα .

3. Λαϊκές Ομάδες Άμυνας(YPG)

Αποτελεί το κουρδικό ένοπλό τμήμα , αντίστοιχο του PKK της Τουρκίας , ιδρύθηκε το 2004 από το κουρδικό « Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα»> . Έχουν ως αποστολή την άμυνα των κουρδικών καντονιών και τελευταία αμύνονται κατά του Ισλαμικού Κράτους στο Κομπάνι , κοντά στα σύνορα με την Τουρκία . Η τελευταία αναγκάστηκε μετά από τις βίαιες διαδηλώσεις των δικών της κούρδων να επιτρέψει τη δίοδο ενόπλου τμήματος , του αυτόνομου κουρδικού Βορείου Ιράκ ( Νότιο Κουρδιστάν ) , περίπου 200 ανδρών με βαρύ οπλισμό για να ενισχύσει την άμυνα του Κομπάνι ..

4. Ελεύθερος Συριακός Στρατός (Ε. Σ. Σ. )

Αποτελείται από μαχητές της συριακής αντιπολίτευσης , η οποία εδρεύει στην Κωνσταντινούπολη και η οποία απέτυχε να ενώσει του Σύριους κατά του Άσαντ . Κατά καιρούς εντάχθηκαν σε αυτόν λιποτάκτες του συριακού στρατού και ήπιες ισλαμικές ομάδες ενισχυόμενες από τη Δύση . Κατά βάση ελέγχεται από την Τουρκία , η οποία πιέζει για να αποτελέσει τον πυρήνα του μελλοντικού στρατού της Συρίας , γύρω από τον οποίο θα συνασπιστούν και οι « ήπιες» σουνιτικές ομάδες . Ομάδες του Ε. Σ. Σ . μάχονται στο πλευρό των Κούρδων στο Κομπάνι .

5. Λοιπές Ομάδες

«Ισλαμικό Μέτωπο» ελέγχει την ορεινή περιοχή του Χαλέπι .

«Συριακό Επαναστατικό Μέτωπο» και « Κίνηση Χαζμ» , το 2013 αποχώρησαν από το ελεύθερο συριακό στρατό , θεωρούνται ήπιες ομάδες και ενισχύθηκαν από τις ΗΠΑ .

« Στρατός Μαχητών» , θωρείται ήπια ομάδα και ενισχύθηκε από τις ΗΠΑ.

« Στρατός Μεταναστών και Τσετσένοι» , έχει σχέσεις με το εμιράτο του Καυκάσου , συνεργάστηκε με το μέτωπο Νούσρα . Αρχηγός είναι ο Ebu Omer El-Sisani , που πολέμησε κατά των Ρώσων στην Τσετσενία .

Οι παραπάνω μικρές ισλαμικές ομάδες στοχεύουν και αυτές στη δημιουργία ισλαμικού κράτους στη Συρία . Τον Σεπ 2014 , 13 διάφορες αντιπολιτευόμενες ομάδες έκαναν κοινή δήλωση δημιουργίας « πολιτικής πλατφόρμας» με τίτλο « Εθνική Συριακή Συνεργασία» .

Σε   μία μελέτη του Βρετανικού Αμυντικού Ινστιτούτου Janes , που πραγματοποίησε ο Charls Lister , διαπιστώνονται τα παρακάτω :

– Οι ένοπλες ομάδες που πολεμούν το καθεστώς Άσαντ αριθμητικά φθάνουν τους 100 χλ μαχητές .

– Από αυτούς περίπου 10 χλ πρόσκεινται στην Αλ Καϊντά ( μέτωπο Νούσρα).

– 30-35 χλ ισλαμιστές εξτρεμιστές , επιδιώκουν να διεθνοποιήσουν τον πόλεμο της τζιχάντ . ( Ισλαμικό Κράτος) .

– Οι ήπιοι ισλαμιστές μαχητές ανέρχονται σε 30 χ και συνεργάζονται με το «Ελεύθερο Συριακό Στρατό» , ο οποίος δεν αποτελεί , προς το παρόν , σοβαρή ομάδα .

Η έρευνα διαχωρίζει τους «Τζιχαντιστές» σε διεθνείς ( Νούσρα-Ισλαμικό Κράτος ) , που δεν αναγνωρίζουν τα υπάρχοντα σύνορα και επιθυμούν την ίδρυση χαλιφάτου και στους « εθνικιστές τζιχαντιστές» , που επιδιώκουν την ίδρυση ισλαμικού κράτους στη Συρία , χωρίς δογματικές διαφορές .

Πολιτικές Εμπλεκομένων Κρατών

Είναι γεγονός ότι στα πεδία των μαχών της Συρίας και του Ιράκ συγκρούονται τα συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων , με τις περιφερειακές επιδιώξεις των κρατών της περιοχής χρησιμοποιώντας και υποδαυλίζοντας τις θρησκευτικές και φυλετικές διαφορές των λαών της περιοχής και συγκεκριμένα :

1. 1. Τουρκία

Είναι η μόνη χώρα στην περιοχή που έχει τη δυνατότητα να συμμετάσχει ουσιαστικά σε χερσαία επιχείρηση . Στις 2 0κτωβρίου 2014 η κυβέρνηση πήρε τη έγκριση της Βουλής για αποστολή στρατευμάτων σε Συρία και Ιράκ και τη χρήση του εδάφους της χώρας από ξένα στρατεύματα .

Μόνη αυτή πιέζει για ανατροπή του Άσαντ , ενισχύει τις εμπλεκόμενες ομάδες , ζητά επιμόνως τη δημιουργία ζώνης απαγόρευσης πτήσεων (No fly zone ) και ζώνης ασφαλείας (security zone ) κατά μήκος των συνόρων με τη Συρία( 900 χλμ) , με το πρόσχημα της περίθαλψης των προσφύγων . Στην ουσία όμως στοχεύει στην ακύρωση στην πράξη των κουρδικών καντονιών , τον επηρεασμό προς όφελος της των εξελίξεων σε Ιράκ –Συρία με την εγκαθίδρυση φιλικά προσκείμενων κυβερνήσεων και τη μείωση της απειλής κατά της ασφάλειας της .

Επισημαίνεται από αναλυτές ότι υπάρχει κίνδυνος η Τουρκία να πάθει ότι έπαθε το Πακιστάν που είχε εμπλακεί στο πόλεμο του Αφγανιστάν και έκτοτε ο ισλαμικός εξτρεμισμός αποτελεί διαρκής απειλή .

Μετά την κατάληψη της Μοσούλης από το Ισλαμικό Κράτος και την ομηρεία 49 τούρκων πολιτών με επικεφαλής τον Πρόξενο , η Τουρκία ακολούθησε παρελκυστική πολιτική και μόνον μετά την απελευθέρωση τους ( 20 Σεπτεμβρίου 2014 ) αναγκάστηκε να εντάξει το Ισλαμικό Κράτος στις τρομοκρατικές οργανώσεις .

Η νέο-οθωμανική αλαζονεία που δείχνει η πολιτική ηγεσία της Χώρας , την έχει απομονώσει ιδιαίτερα μετά την πτώση των Μουσουλμάνων Αδελφών στην Αίγυπτο και την ψύχρανση των σχέσεων της με το Ισραήλ . Λόγω όμως της δύναμης που διαθέτει και της στρατηγικής της θέσης επιδιώκει να καταστεί ηγέτιδα δύναμη του Μουσουλμανικού κόσμου και να αποτρέψει κάθε προσπάθεια ενοποίησης των Κούρδων της περιοχής .

Ο έλεγχος που επιδιώκει της περιοχής συσχετίζεται άμεσα με την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων πετρελαίου Συρίας –Ιράκ και των υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου , στόχος της να ελέγξει την μεταφορά τους προς την Δύση . Στη στρατηγική αυτή εντάσσεται και η πρόκληση στην ΑΟΖ της Κύπρου ,όπου προσπαθεί εκβιαστικά να καταστεί συνέταιρος μέσω του Ψευδοκράτους . Θορυβήθηκε ιδιαίτερα από την πρόσφατη συμφωνία Ελλάδος-Κύπρου-Αιγύπτου , για την χάραξη της ΑΟΖ και προκλητικά απειλεί ότι δεν θα επιτρέψει να θιγούν τα δικαιώματα της . Αποτελεί ερωτηματικό η μη άμεση καταδίκη από τις ΗΠΑ της τουρκικής προκλητικότητας . Μόνο η Ε. Ε. (κοινοβούλιο και ηγεσία) έλαβαν ξεκάθαρη θέση .

Με δεδομένη την αμερικανική πίεση για ενεργή συμμετοχή στον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους η Τουρκία αφενός φοβάται ξέσπασμα ισλαμικού εξτρεμισμού στο εσωτερικό της και αφετέρου εμπλοκή σε μία διένεξη στο εξωτερικό , η οποία πιθανόν να ανασύρει μνήμες από το οθωμανικό παρελθόν και να στρέψει τον αραβικό εθνικισμό εναντίον της . Επιπρόσθετα για τις ένοπλες δυνάμεις της θα είναι μία πρόκληση , οι οποίες για πρώτη φορά μετά τον πόλεμο της Κορέας θα πρέπει να αποδείξουν σε δύσκολο και αβέβαιο πεδίο μάχης   τη    μαχητική τους αξία . Είναι γνωστό ότι οι Τούρκοι είναι «σιγουρατζήδες» και δεν θα διακινδυνέψουν να χρεωθούν με μία αποτυχία εκτός και εάν τα ανταλλάγματα είναι μεγάλα .

2. Ρωσία –Ιράν

Είναι πιστοί σύμμαχοι του Άσαντ για διαφορετικούς λόγους .Η   Ρωσία διαθέτει τη μοναδική ναυτική βάση στη Μεσόγειο στη Λαττάκεια , εφοδιάζει τον συριακό στρατό και εμποδίζει προς το παρόν κάθε προσπάθεια λήψης απόφασης στο Σ. Α. / ΟΗΕ , χρησιμοποιεί δε την συριακή κρίση ως αντιστάθμισμα στην Ουκρανία , που την ενδιαφέρει περισσότερο .

Για το Ιράν ο άξονας με τη Συρία σε συνδυασμό με τον μερικό έλεγχο της κυβέρνησης του Ιράκ , δημιουργεί «ανάχωμα» έναντι του « αιώνιου εχθρού» του Ισραήλ . Η εγκαθίδρυση σουνιτικού και ελεγχόμενου από τις ΗΠΑ-Ισραήλ καθεστώτος στη Συρία θα θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια του και το όποιο πυρηνικό του πρόγραμμα .Ενίσχυσε με οπλισμό τις κουρδικές δυνάμεις του Βορείου Ιράκ για να ανακόψουν την προέλαση του Ισλαμικού κράτους .

Δεν συμμερίζομαι την άποψη ότι το Ισλαμικό Κράτος είναι δημιούργημα της C IA και της MOSANT , πιθανόν στα αρχικά στάδια να τους ενίσχυσαν αλλά οι εξελίξεις τους αιφνιδίασαν .

3.Σαουδική Αραβία

Είναι η 3^η δύναμη της περιοχής , μετά από την Τουρκία και το Ιράν . Έχει κατηγορηθεί για ανάμειξη στον συριακό εμφύλιο . Αντιμετωπίζει το Ιράν ως ανταγωνιστή στην περιοχή του Κόλπου και δεν επιθυμεί την προσέγγιση ΗΠΑ-Ιράν . Το τελευταίο το κατηγορεί για προσπάθεια ανάμειξης στο εσωτερικό της , χρησιμοποιώντας τους Σιίτες υπηκόους της .

4. 4. Ιράκ

Αποτελεί τον ασταθή κρίκο της περιοχής βαθιά διχασμένο από την μακροχρόνια θρησκευτική διένεξη και σε συνδυασμό με τις αποσχιστικές τάσεις του αυτόνομου κουρδικού Βορείου Ιράκ , αποτέλεσε εύκολη λεία για το Ισλαμικό Κράτος , που έφθασε κοντά στην Βαγδάτη και έφερε την πτώση της κυβέρνησης του Μαλίκι και την σύσταση νέας με πρωθυπουργό τον Χαϊντάρ Αλ-Αμπάντι , με τη συνεργασία των ΗΠΑ και του Ιράν . Τότε οι ΗΠΑ εμπρός στον κίνδυνο να διαλυθεί το οικοδόμημα τους επενέβησαν με τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς .

5. 5. Ισραήλ

Αρχικά στην συριακή κρίση έμεινε αμέτοχο , ελπίζοντας να απαλλαγεί από το φίλο-ιρανικό καθεστώς του Άσαντ , το ενδιαφέρει η ασφάλεια του , η οποία αποτελεί βασική προτεραιότητα και των ΗΠΑ και θα ήθελε την επίλυση της συριακής κρίσης προς όφελος του , εξάλλου από το 1967 κατέχει τα συριακά υψώματα του Γκολάν .

6. Λίβανος – Ιορδανία

Έχουν κατακλυστεί από σύριους πρόσφυγες . Η Χεζμπολάχ του Λιβάνου πολέμησε στο πλευρό του συριακού στρατού , μόνο όμως για τον έλεγχο της ΝΔ περιοχής , στα σύνορα μεταξύ των δύο κρατών . Η Ιορδανία αποφεύγει να εμπλακεί , θεωρείται πιστή σύμμαχος των ΗΠΑ και θα βοηθήσει παρέχοντας διευκολύνσεις .

7. 7. Γαλλία

Έχει παραδοσιακούς δεσμούς με την περιοχή , επηρεάζει μερικώς τις εξελίξεις . Ισχυρίζεται ότι το Ισλαμικό Κράτος είναι δημιούργημα του καθεστώτος του Άσσαντ , υποστηρίζει τον Ε. Σ. Σ. , υπεστήριξε με υλικά και όπλα του Κούρδους της Συρίας , που μάχονται στο Κομπάνι . Στηρίζει την πλατφόρμα του « Εθνικού Συμβουλίου της Συρίας» .

8. Κούρδοι

Είναι ο αδικημένος λαός , που έμεινε χωρίς κρατική οντότητα μετά την λήξη του Α’ Π. Π. , μοιρασμένος σε τέσσερα κράτη ( Τουρκία-Ιράν-Ιράκ – Συρία ) . Γίνεται προσπάθεια να συνεργαστούν για την δημιουργία ανεξάρτητου κράτους και το Κομπάνι είναι το πρώτο δείγμα της συνεργασίας τους . Η όποια προσπάθεια ενοποίησης των είναι όμως πολύ μακριά , τους λείπει ο ηγέτης που να γίνει αποδεκτός από όλους .

Ο Οτσαλάν φυλακισμένος και ελεγχόμενος από την Άγκυρα στην προσπάθεια του να βελτιώσει τις συνθήκες κράτησης του , προσπαθεί να πολιτικοποιήσει πλήρως το ένοπλο κίνημα ( οι Κούρδοι αντιδρούν στην παράδοση των όπλων ) , ενώ ο Μπαρζανί στο Βόρειο Ιράκ , προσπαθεί να αποφύγει τον έλεγχο της κεντρικής κυβέρνησης του Ιράκ και να δημιουργήσει ανεξάρτητο κράτος , την απαρχή του Κουρδιστάν , στις 20 Νοε έκανε σχετικές δηλώσεις . Το Κουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα της Συρίας (PYD)  έχει απ’ ευθείας επαφές με τις ΗΠΑ , ενώ οι Κούρδοι του Ιράν πιέζονται από το ισλαμικό καθεστώς . Οι ΗΠΑ έχουν άριστες σχέσεις με όλους και ιδιαίτερα με τον Μπαρζανί , αλλά η δημιουργία ανεξάρτητου Κουρδιστάν , προς το παρόν δεν εξυπηρετεί την στρατηγική τους .

Στο « Ινστιτούτο Ειρήνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων» του Πανεπιστημίου Κολούμπια , σε ημερίδα προτάθηκε στην κυβέρνηση Ομπάμα να αναγνωρίσει το Βόρειο Ιράκ ως ανεξάρτητο κράτος .

9. 9. ΗΠΑ

Είναι η μόνη υπερδύναμη , που μπορεί να δώσει λύσει στο πρόβλημα για το οποίο σε μεγάλο ποσοστό ευθύνεται . Η αποχώρηση το 2011 από το Ιράκ ήταν ένα λάθος της κυβέρνησης Ομπάμα , που ήδη το πλήρωσε . Σχεδιάζεται η επαναφορά των ΗΠΑ στην περιοχή και ενδεικτικά σημεία αποτελούν :

• Οι μυστικές συνομιλίες με το Ιράν , για τη νέα κυβέρνηση του Ιράκ .
• Η στρατιωτική βοήθεια προς το Βόρειο Ιράκ , για να αποτρέψει την επίθεση του Ισλαμικού κράτους .
• Η έναρξη αεροπορικών βομβαρδισμών από τον Αύγουστο του 2014 , οι οποίοι ανέκοψαν την προέλαση των τζιχαντιστών , προς Τικρίτ και Βαγδάτη και ανακούφισαν το Κομπάνι και τα άλλα μέτωπα στη Β. Δ Συρία .
• Η πίεση προς τις χώρες που ενίσχυαν τις ένοπλες ομάδες στη Συρία να σταματήσουν.
• Η έγκριση από τον πρόεδρο Ομπάμα του ποσού των 500 εκ δολ για το πρόγραμμα «εξοπλισμού-εκπαίδευσης» των φίλα προσκείμενων ένοπλων ομάδων στη Συρία .Οι προκαταρκτικές όμως εργασίες του προγράμματός θα διαρκέσουν πάνω από μήνα , ώστε να αποφευχθούν τα λάθη του παρελθόντος και αμερικάνικα όπλα να χορηγούνται σε αναξιόπιστες ομάδες και τελικά να καταλήγουν στα χέρια των τζιχαντιστών .
• Η αναθεώρηση της άποψη τους για την απομάκρυνση του Άσαντ , προτού βρεθεί αξιόπιστη διάδοχη λύση .
• Ο σχεδιασμός του τρόπου εξουδετέρωσης του Ισλαμικού κράτους και της συνεργασία των διαφόρων χωρών .
• Η αποστολή αρχικά 1500 στρατιωτικών συμβούλων και στη συνέχεια άλλων 1600 στο Ιράκ .
• Η έναρξη συνομιλιών σε στρατιωτικό επίπεδο με το καθεστώς του Άσαντ στο έδαφος της Ιορδανίας .
• Η έγκριση από το Κογκρέσο ποσού 1,6 δις δολ για τον αγώνα κατά του ΙΚ και ο εξοπλισμός των φυλών του Ιράκ με φορητό οπλισμό , αντιαρματικά και πυρομαχικά .
• Η επίσκεψη του αντιπροέδρου Μπαίντεν στις 22 Νοε στην Τουρκία και η συνάντηση 4 ωρών με τον Ερντογάν . Συζητήθηκαν το Συριακό πρόβλημα , το Ουκρανικό , το ενεργειακό και το Κυπριακό . Ανακοίνωσε τη χορήγηση απ’ ευθείας στην Τουρκία 200 εκ δολ για του πρόσφυγες . Διαπιστώθηκαν οι διαφορετικές προτεραιότητες των δύο πλευρών .
• Η πρόσφατη παραίτηση του Υπουργού Άμυνας Τζάκ Χέιγκελ σχετίζεται με την αποτυχία πρόβλεψης της μεγάλης απειλής του Ισλαμικού Κράτους .

Η στρατηγική των ΗΠΑ για την κρίση συνοψίζεται σε τρία σημεία : Πρώτον προστασία των περιοχών που κινδυνεύουν ( εγκαταστάσεις πετρελαίου – πόλεις ) , δεύτερον συνέχιση βομβαρδισμών για μείωση μαχητικής ικανότητας Ισλαμικού Στρατού και διάλυση κρατικής υπόστασης Ισλαμικού κράτους ώστε να επανέλθει στη φάση του ανταρτοπόλεμου και τρίτον , όπως προαναφέρθηκε, η επίτευξη συνεργασίας και ο σχεδιασμός επέμβασης με άλλα κράτη .

Σε πρώτη φάση το σχέδιο προβλέπει την συγκρότηση στρατού από τις ομάδες τις αντιπολίτευσης στο εξωτερικό και η εισχώρηση στα νότια της Συρίας .

Επίλογος

Στο ερώτημα για πόσο θα αντέξει το Ισλαμικό Κράτος η απάντηση εξαρτάται από το χρονοδιάγραμμα που έχουν καταρτίσει οι Η. Π. Α. . Με δεδομένο ότι ο στρατός των Σύρων που σχεδιάζουν δεν προβλέπεται να συγκροτηθεί πριν το τέλος του 2015 , θα μας απασχολεί για πολύ ακόμη το φρικιαστικό και βίαιο μόρφωμα του Ισλαμικού κράτους . Το οποίο όμως αρχίζει να παρουσιάζει κάμψη στις μάχες με τους Κούρδους στο Κομπάνι και το Β. Ιράκ . Οι βασικές χώρες της περιοχής Τουρκία –Ιράν- Σαουδική Αραβία περιμένουν την πρωτοβουλία των Η.Π.Α. για την αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους , πρέπει όμως οι ίδιες να επαναπροσδιορίσουν τις προτεραιότητες των έναντι του κοινού εχθρού , από τον οποίο , εάν επικρατήσει και σταθεροποιηθεί , θα αντιμετωπίσουν προβλήματα .

Η διάλυση του Σοβιετικού μπλόγκ , η πλήρης φιλελευθεροποίηση της οικονομίας σε συνδυασμό με την τεχνολογική επανάσταση που διευκολύνει την επικοινωνία μεταξύ των λαών και τη διασπορά επαναστατικών ιδεών , οι παγκόσμιες ενεργειακές ανάγκες και η μετακίνηση μαζών από τις φτωχές περιοχές του πλανήτη στις πιο ανεπτυγμένες έχουν δημιουργήσει ένα ασταθές τόξο που ξεκινά από τις χώρες του Μαγκρέπ(Βόρειος Αφρική) και καταλήγει στην κεντρική Ασία . Μέσα στο τόξο αυτό υπάρχουν τα μεγαλύτερα ενεργειακά αποθέματα και πλήθος εστιών αναταραχής με προεξάρχοντα τον ισλαμικό φονταμενταλισμό , ο οποίος θα αποτελεί απειλή για το μέλλον .

Η Χώρα μας και η Κύπρος ευρίσκονται κοντά στο κέντρο αυτού του τόξου , δηλαδή την ασταθή Μέση Ανατολή και μοιραία εμπλέκονται . Ιδιαίτερα η Ελλάδα αποτελεί πρώτο προορισμό των χιλιάδων λαθρομεταναστών που απομακρύνονται από τις επικίνδυνες περιοχές , αναζητώντας μια καλύτερη τύχη .

Το Κυπριακό , η εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων της Κυπριακής Δημοκρατίας και η χάραξη της Α. Ο. Ζ   νότια της Κρήτης συσχετίζονται άμεσα με τις εξελίξεις στην Συρία και γενικά στη Μέση Ανατολή , λόγω της άμεσης και αναγκαίας   εμπλοκής της Τουρκίας στην αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους και γενικά στη διαμόρφωση νέου περιβάλλοντος ασφαλείας στην περιοχή . Είναι σίγουρο ότι θα εξαργυρώσει η Τουρκία την όποια συμμετοχή της και η ιστορία έχει δείξει ότι πάντα την πληρώνει ο αδύνατος .

Εναπόκειται στις κυβερνήσεις Ελλάδος και Κύπρου για την στάση που θα κρατήσουν , οι υποχωρήσεις και οι διπλωματικοί ελιγμοί είναι απαραίτητοι και θεμιτοί μέχρι όμως ενός ορίου . Ελπίζω ότι κατά την επικείμενη επίσκεψη του Τούρκου Πρωθυπουργού στην Αθήνα η ελληνική κυβέρνηση και γενικά η πολιτική ηγεσία της Χώρας να ξεκαθαρίσει αυτά τα όρια .

   * O  Στρατής Χαραλάμπους είναι Ανγος ε.α.