Στο χαμηλότερο επίπεδο 15ετίας οι αμυντικές δαπάνες – Μόλις 3,030 δισ ευρώ οι δαπάνες για την άμυνα της Ελλάδας

Τον χαμηλότερο αμυντικό προϋπολογισμό των τελευταίων 15 ετών κατέθεσε η Ελληνική κυβέρνηση στην Βουλή για ψήφιση, αφού σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχειά για το οικονομικό έτος 2017, το υπουργείο Εθνικής Άμυνας πρόκειται να λάβει το ποσό των 3,030 δις ευρώ.

Ο προϋπολογισμένος του υπουργείου είναι μειωμένος σε σχέση με το 2016 κατά 100,4 εκατ. ευρώ, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι στον αμυντικό προϋπολογισμό συμπεριλαμβάνονται και οι δαπάνες για την ΕΜΥ και την ΜΑΕΔΥ, οι οποίες το 2016 έφτασαν τα 20,5 εκατ. ευρώ.

Οι περιπέτειες του Ελληνικού αμυντικού προϋπολογισμού θα έπρεπε πραγματικά να αποτελέσουν ένα ξεχωριστό αντικείμενο μελέτης, αφού για μια χώρα σαν την Ελλάδα που υφίσταται αμφισβήτηση των συνόρων της και των κυριαρχικών της δικαιωμάτων με τον πλέον εμφανή τρόπο, η άμυνα θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται με ύψιστο βαθμό προτεραιότητας και σοβαρότητας.

Και όμως, μετά το λάθος που έγινε στο πρώτο Μνημόνιο, όταν η τότε κυβέρνηση επέτρεψε στην ΤΡΟΙΚΑ να παρεμβαίνει στον αμυντικό προϋπολογισμό της χώρας δηλ στην άμυνα και την ασφάλεια της χώρας μας με διαδοχικές απαιτήσεις για την μειώσει των αμυντικών δαπανών, δεν υπήρξε κάποια αποφασιστική προσπάθεια ανατροπής αυτής της κατάστασης.

Έτσι ενώ την περίοδο 2003-2009 ο αμυντικός προϋπολογισμός της Ελλάδας ήταν

2003 – 4,202 δισ ευρώ (2,44% του ΑΕΠ),

2004 – 4,278 δισ ευρώ (2,31% του ΑΕΠ),

2005 – 4,925 δισ ευρώ (2,55% του ΑΕΠ),

2006 – 5,172 δισ ευρώ (2,48% του ΑΕΠ),

2007 – 5,557 δισ ευρώ (2,49% του ΑΕΠ),

2008 – 6,295 δισ ευρώ (2,7% του ΑΕΠ),

2009 – 6,317 δισ ευρώ (2,73% του ΑΕΠ),

το 2010 που ουσιαστικά ήταν η πρώτη χρονιά που εφαρμόστηκε ο πρώτος μνημονικός προϋπολογισμός, οι αμυντικές δαπάνες μειώθηκαν αισθητά και έφτασαν τα 4,531 δισ ευρώ (2,03% του ΑΕΠ), για να μειωθούν δραματικά το 2011 φτάνοντας στα 3,603 δις ευρώ (1,73% του ΑΕΠ).

Όμως και η συνέχεια δεν διέφερε σε τίποτα από τις δύο πρώτες χρονιές του Μνημονίου.

Έτσι, το 2012 ο Ελληνικός αμυντικός προϋπολογισμός έφτασε τα 3,476 δισ ευρώ (1,79% του ΑΕΠ), το 2013 τα 3,692 δισ ευρώ (2,02% του ΑΕΠ), το 2014 τα 3,084 δις ευρώ (1,66% του ΑΕΠ), το 2015 με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία διαμορφώνεται στα 3,204 δισ ευρώ (1,73% του ΑΕΠ) από τα 3,290 δισ ευρώ που είχε αρχικά υπολογιστεί και όπως φαίνεται το 2016 θα κλείσει με συνολικές τελικές δαπάνες στον τομέα της άμυνας στα 3,130 δισ ευρώ.

Ειδικότερα για τους προϋπολογισμούς του 2015 και 2016 υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα είχε δεσμευτεί να μειώσει τις αμυντικές δαπάνες σύμφωνα με το τρίτο Μνημόνιο κατά  500 εκατ. ευρώ και ειδικότερα τα 100 εκατ. ευρώ θα προέρχονταν από τον προϋπολογισμό του 2015 και από 400 εκατ. ευρώ από τα έτη 2016 και 2017 με περικοπές 200 εκατ. ευρώ για κάθε έτος.

Πιο αναλυτικά το 2015 περικόπηκαν 86 εκατ. ευρώ από τον υπο τότε εκτέλεση προϋπολογισμό, με αποτέλεσμα το τελικό ποσό του αμυντικού προϋπολογισμού να φτάσει σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα εκτιμήσεις στα 3,204 δις ευρώ (1,73% του ΑΕΠ). (Ο απολογισμός του οικονομικού έτους 2015 δεν έχει μέχρι σήμερα δημοσιευτεί)

Το 2016 ο κρατικός προϋπολογισμός αρχικά περιελάμβανε αμυντικές δαπάνες ύψους 3.185.300.000 ευρώ, οι οποίες αργότερα περικόπηκαν στα 3.163.700.000 ευρώ και τελικά πρόκειται να διαμορφωθεί στα 3.130.400.000 ευρώ, μειωμένος δηλαδή κατά 54,9 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον αρχικό προγραμματισμό για το έτος αυτό (2016) και κατά 72,6 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2015.

Δυστυχώς, επανειλημμένες φορές διεθνείς οργανισμοί και κέντρα ερευνών στον τομέα της άμυνας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό προσθέτουν λανθασμένα στις αμυντικές δαπάνες και το ποσό που προορίζεται για τις συντάξεις των στρατιωτικών.  

Σύμφωνα με την μελέτη που πραγματοποίησαν επτά ερευνητικά κέντρα στην Ευρώπη με τίτλο «Defence Budgets and Cooperation in Europe: Trends and Investments», η οποία δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2016, αναφέρεται (σελίδα 17) ότι το ποσό που πρόκειται να δαπανηθεί για την πληρωμή των συντάξεων των Ελλήνων απόστρατων στρατιωτικών για το έτος 2016 ανέρχεται στα 1,004 δισ ευρώ.

Το ποσό αυτό σε κάποιες εγχώριες και ξένες  μελέτες λανθασμένα προστίθεται στον τακτικό αμυντικό προϋπολογισμό της Ελλάδας με αποτέλεσμα να διαστρεβλώνεται η τελική εικόνα και να δημιουργούνται λανθασμένες εντυπώσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό αφού όλα αυτά τα χρόνια το υπουργείο Εθνικής Άμυνας δεν μερίμνησε να διορθώσει αυτό το λάθος.

Η διαστρεβλωμένη αυτή εικόνα έχει δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην Ελλάδα, αφού κατά αυτό τον τρόπο διογκώνεται λανθασμένα ο αμυντικός προϋπολογισμός της χώρας και δίνει το δικαίωμα στην ΤΡΟΙΚΑ και άλλους διεθνούς και εγχώριους επικριτές, να ζητούν την μείωση των αμυντικών δαπανών παρά το γεγονός ότι από το 2015 μέχρι και το 2016 οι αμυντικές δαπάνες μειώθηκαν συνολικά κατά 140,9 εκατ. ευρώ.

Εάν σε αυτά τα ποσά προσθέσουμε και τις περικοπές που πραγματοποιήθηκαν για το οικονομικό έτος 2017 (100,4 εκατ. ευρώ), τότε το συνολικό ύψος των περικοπών για την τριετία 2015-2017 φτάνει τα 241,3 εκατ. ευρώ, ενώ πρόσφατα ο ΑΝΥΕΘΑ Δ. Βίτσας είχε δηλώσει ότι οι εγγεγραμμένες πιστώσεις του υπουργείου Εθνικής Άμυνας μειώθηκαν την περίοδο 2009-2016, κατά 3,39 δισ. ευρώ (ποσοστό μείωσης 52,02% σε σχέση με το 2009).

Όσον αφορά την προέλευση των περικοπών για τα υπόλοιπα 258,7 εκατ. ευρώ που το υπουργείο είχε δεσμευτεί να πραγματοποιήσει το 2017 δεν υπάρχουν πληροφορίες, αν και όπως φαίνεται ενδεχομένως να αναζητηθούν από άλλες πηγές και όχι από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας.

Όσον αφορά τις δαπάνες για εξοπλισμούς

το 2003 το ποσό που διατέθηκε ήταν 987 εκατ. ευρώ,

το 2004 ήταν 825,950 εκατ. ευρώ,

το 2005 ήταν 1,394 δις ευρώ,

το 2006 ήταν 1,491 δισ ευρώ,

το 2007 ήταν 2,175 δισ ευρώ,

το 2008 ήταν 2,131 δισ ευρώ,

το 2009 ήταν 2,175 δισ ευρώ,

το 2010 που ξεκινά το Μνημόνιο οι δαπάνες ήταν 1,017 δισ ευρώ,

το 2011 δεύτερο έτος Μνημονίου ήταν 359,599 εκατ. ευρώ (ραγδαία πτώση 64%),

το 2012 ήταν 410,584 εκατ. ευρώ,

το 2013 ήταν 529,592 εκατ. ευρώ,

το 2014 ήταν 345,491 εκατ. ευρώ,

το 2015 ήταν 565 εκατ. ευρώ αν και είχαν προγραμματιστεί εξοπλιστικές δαπάνες ύψους 700 εκατ. ευρώ,

και το 2016 είχε προγραμματιστεί η δαπάνη 598 εκατ. ευρώ αν και τελικά εκτιμάται ότι θα δαπανηθούν 586 εκατ. ευρώ δηλ μειωμένες κατά 12 εκατ. ευρώ.

Για το 2017 έχει προγραμματιστεί η δαπάνη 477 εκατ. ευρώ για εξοπλιστικά προγράμματα, μειωμένη κατά 20,6 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αρχική προγραμματισμένη δαπάνη που ήταν 497,6 εκατ. ευρώ.

Για το 2018 προβλέπεται να δαπανηθούν για εξοπλιστικά προγράμματα 540,6 εκατ. ευρώ, το 2019 προβλέπεται να δαπανηθούν 590,6 εκατ. ευρώ και τέλος για το 2020 προβλέπεται να δαπανηθεί το ίδιο ποσό δηλ 590,6 εκατ. ευρώ για το σκοπό αυτό.

Σύμφωνα με τα παραπάνω στοιχεία η Ελλάδα από το 2003 μέχρι και το 2017 θα έχει καταβάλει 15,472 δις ευρώ για εξοπλιστικές δαπάνες δηλ. η χώρα μας δαπάνησε αυτά τα 15 χρόνια σε γενικές γραμμές κατά μέσο όρο 1,031 δισ ευρώ κάθε χρόνο δηλ. ένα ποσοστό ως προς το ΑΕΠ χαμηλότερο ή ίσο με το 0,6% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, καταρρίπτοντας τον μύθο για τις τεράστιες εξοπλιστικές δαπάνες.     

 

Συγγραφέας: Γιώργος Τσιμπούκης

Στρατηγικός Αναλυτής με μεγάλη εμπειρία στην ανάλυση αμυντικών συστημάτων και θεμάτων ασφάλειας. Αναλυτής – Συντάκτης σε εξειδικευμένα περιοδικά Άμυνας και Ασφαλείας.