Η Τουρκία νέος στρατηγικός εταίρος της Μόσχας στον τομέα της ενέργειας

Την 1η Δεκεμβρίου, ο Βλαντίμιρ Πούτιν επισκέφθηκε επίσημα την Τουρκία. Αυτο το ταξίδι του ήταν το μικρότερο σε διάρκεια στην ιστορία των ρωσο-τουρκικών σχέσεων (κράτησε μόνο λίγες ώρες), αλλά αποδείχθηκε εξαιρετικά σημαντικό ως προς τα αποτελέσματά του.

Ρωσία και Τουρκία συμφώνησαν στην κατασκευή ενός εργοστασίου παραγωγής πυρηνικής ενέργειας που θα κοστίσει 20 δισεκατομμύρια δολάρια και ενός νέου αγωγού φυσικού αερίου, ο οποίος θα αντικαταστήσει τον «South Stream» και να μετατρέψει την Τουρκία σε ένα σημαντικό περιφερειακό ενεργειακό κόμβο.

Η Μόσχα θα εγκαταλείψει τον αγωγό South Stream που θα μετέφερε φυσικό αέριο στη νότια Ευρώπη επικαλούμενη τις αντιρρήσεις της ΕΕ, τονίζοντας μάλιστα ότι πλέον η Τουρκία συνιστά το νέο «στρατηγικό εταίρο» της για έναν εναλλακτικό αγωγό.

Η ΕΕ που βρίσκεται σε ευθεία σύγκρουση με τη Μόσχα στο ζήτημα της Ουκρανίας και προσπαθώντας να απεξαρτηθεί ενεργειακά από τη Ρωσία, έχει φέρει αντιρρήσεις για τον αγωγό South Stream αξίας 32δις ευρώ επικαλούμενη αθέμιτο ανταγωνισμό. Ο αγωγός είχε σχεδιαστεί να περνά στην ΕΕ μέσω της Βουλγαρίας.

Ο προτεινόμενος υποθαλάσσιος αγωγός στην Τουρκία, με ετήσια δυναμικότητα 63 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων (bcm), τέσσερις φορές πάνω από ετήσιες αγορές της Τουρκίας από τη Ρωσία, δεν θα αντιμετωπίσει τέτοια προβλήματα. Η Ρωσία προσφέρθηκε να το συνδυάσει με ένα κόμβο φυσικού αερίου στο νοτιοανατολικό άκρο της ΕΕ, στα ελληνοτουρκικά σύνορα, παρέχοντας φυσικό αέριο στη νότια Ευρώπη.

Ο Alexei Miller, επικεφαλής της ρωσικής Gazprom, είπε σε δημοσιογράφους στην Άγκυρα ότι ο αγωγός South Stream «έκλεισε. Τελείωσε».

Ανακοινωθέν της Gazprom αναφέρει ότι «ένας νέος αγωγός μέσω Τουρκίας θα επιτρέψει τη μεταφορά περίπου 50 bcm στον κόμβο φυσικού αερίου στα ελληνικά σύνορα». Δεν υπάρχουν λεπτομέρειες για την περαιτέρω πορεία των 50bcm φυσικού αερίου. Η Ελλάδα καταναλώνει περίπου 4 bcm ετησίως.

Ο Putin κατηγόρησε την ΕΕ ότι εμποδίζει τη Βουλγαρία, που εξαρτάται πολύ από το ρωσικό φυσικό αέριο, να ασκήσει τα κυρίαρχα δικαιώματά της, και τόνισε ότι μπλοκάροντας το έργο «τάσσεται κατά των ευρωπαϊκών οικονομικών συμφερόντων και προκαλεί ζημία».

Πράγματι, η Κομισιόν έχει πιέσει ασφυκτικά τη Βουλγαρία να παγώσει τον αγωγό, επικαλούμενη παραβιάσεις του ευρωπαϊκού δικαίου στις διακυβερνητικές συμφωνίες της Ρωσίας με τα ευρωπαϊκά κράτη μέλη για την κατασκευή του αγωγού.

Ο Ρώσος Πρόεδρος ανακοίνωσε έκπτωση 6% στις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου της Τουρκίας για τον επόμενο χρόνο, παρέχοντάς της 3 bcm περισσότερα συγκριτικά με φέτος.

Ο Miller επεσήμανε ότι η Gazprom υπέγραψε μνημόνιο κατανόησης με την τουρκική Botas για τον αγωγό που θα περνά κάτω από τη Μαύρη Θάλασσα προς την Τουρκία.

Ωστόσο το σχέδιο είναι ακόμη σε πρώιμο στάδιο. Ο Ρώσος υπουργός ενέργειας Alexander Novak είπε ότι «οι υπουργοί ενέργειας και οι εταιρείες και στις δύο πλευρές θα εξετάσουν αυτές τις προτάσεις αναλυτικά […] είναι δύσκολο να αξιολογηθεί το κόστος, οι χρηματοδοτικοί μηχανισμοί, οι όροι υλοποίησης, για τώρα».

Είπε επίσης ότι η Τουρκία επιδιώκει έκπτωση 15% για το ρωσικό φυσικό αέριο.

Όσον αφορά στο ρωσικό σχέδιο κατασκευής του Πυρηνικού Σταθμού «Ακούγιου» στην Τουρκία  «Αυτό το έργο είναι μοναδικό, υπό την έννοια ότι το εργοστάσιο θα κατασκευαστεί -για πρώτη φορά– στη βάση της αρχής «πληρώνω – κατέχω – εκμεταλλεύομαι», που σημαίνει, ότι η ρωσική κατασκευάστρια εταιρεία θα είναι ο ιδιοκτήτης του πυρηνικού σταθμού. Φυσικά, αυτό το project θα είναι μια μεγάλη επένδυση, της τάξης των 20 δις δολαρίων», δήλωσε ο ρώσος ηγέτης Βλαντίμιρ Πούτιν. Η ολοκλήρωση της κατασκευής του σταθμού έχει προγραμματιστεί για το 2022.