Η Τουρκία σε κρίσιμο σταυροδρόμι, του Στρατή Χαραλάμπους

Σε λίγες μέρες  , στις 16 Απριλίου ,  ενώ όλη η χριστιανοσύνη θα γιορτάζει την Ανάσταση του  Κυρίου , ο τουρκικός λαός θα κληθεί να πάρει , ίσως τη  κρισιμότερη  απόφαση  για το μέλλον του . Με ένα ΝΑΙ ( Evet  ) ή  ένα ΟΧΙ ( Hayır )  θα εγκρίνει ή θα απορρίψει αντίστοιχα  την  προτεινόμενη ,  από την κυβέρνηση  και τον Πρόεδρο Ερντογάν    σε συμμαχία με του Εθνικιστές  Γκρίζους Λύκους   , εκτεταμένη τροποποίηση του ισχύοντος από το 1982 Συντάγματος .

Δεν είναι του παρόντος να γίνει ανάλυση όλων των προτεινόμενων αναθεωρήσεων κατά άρθρο ,  το γενικό συμπέρασμα είναι ότι προτείνεται , η συγκέντρωση όλων των εξουσιών στα χέρια του εκλεγμένου ανά πέντε χρόνια Προέδρου της Χώρας   , η περιθωριοποίηση της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης  και άλλες πολλές κρίσιμες αλλαγές που στην ουσία θα  επιφέρουν αλλαγή του συστήματος  διακυβέρνησης  , από κοινοβουλευτικό σε  προεδρικό. Δηλαδή στην ουσία θα υπάρχει  η «εξουσία ενός ανδρός» με τη  λαϊκή υποστήριξη. Αν ανατρέξουμε στη ιστορία     και    άλλοι ηγέτες(Μουσολίνι , Χίτλερ )  εκμεταλλευόμενοι τις δημοκρατικές διαδικασίες  «άρπαξαν»   στην εξουσία και τελικά εξελίχθηκαν σε δικτάτορες  .

Το  κόμμα  του Ερντογάν ( AKP – Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης )  ανήλθε στην εξουσία το 2002  εκμεταλλευόμενο την καταστροφική πολιτική των αστικών κομμάτων ,  μέσα σε ένα κλίμα σκανδάλων , διασπάθισης του δημοσίου χρήματος και σχέσεις του οργανωμένου εγκλήματος  με την εξουσία . Ο τουρκικός λαός του πρόσφερε απλόχερα τη στήριξη του και  εφαρμόζοντας μία άκρως φιλελεύθερη πολιτική κατόρθωσε να ανορθώσει την οικονομία της  Χώρας και να  «δώσει ψωμί» σε  αποκλεισμένα μέχρι την εποχή εκείνη λαϊκά στρώματα . Παράλληλα εκμεταλλευόμενο με επιτυχία το θρησκευτικό συναίσθημα , που μέχρι τότε είχε «κυνηγηθεί» ,   παρουσίασε το μοντέλο του «ήπιου Ισλάμ»   , το οποίο στηρίχθηκε απόλυτα από τη Δύση  πολιτικά και οικονομικά.

Δυστυχώς όμως οι εξελίξεις απέδειξαν το αντίθετο , ο Ερντογάν «έπαιζε» με τους εξτρεμιστές Σουνίτες της Αιγύπτου , του Σουδάν και τελευταία  με το  αιμοσταγές μόρφωμα   του  Ισλαμικού  Κράτους  , που είναι αποτέλεσμα της αποτυχημένης πολιτικής της Δύσης και κυρίως των Η. Π. Α. στη Μέση Ανατολή . Με την  εκλογή του  , τον Αύγουστο του 2014  , στη θέση του πρώτου εκλεγμένου πρόεδρου της Χώρας  έθεσε σε εφαρμογή το σχέδιο του για  μετατροπή του  συστήματος διακυβέρνησης  με στόχο να παραμείνει στην προεδρική καρέκλα μέχρι το 2023 , όταν θα συμπλήρωνε μία εκατονταετία η Τουρκική Δημοκρατία .

Στη συνέχεια η απώλεια της πλειοψηφίας στη Βουλή  , κατά τις  βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου του 2015  , αποτέλεσε « καμπή» για αλλαγή πολιτικής στο Κουρδικό ,  για συμμαχία με τους «Γκρίζους Λύκους –MHP» και σταθερή διολίσθηση σε αντιδημοκρατικές πρακτικές  ενώ παράλληλα « φούντωνε»η κρίση στη Συρία και το προσφυγικό ήταν σε έξαρση , με πρώτο θύμα τη Χώρα μας και κυρίως το Νησί μας τη Λέσβο . Η  αποτυχημένη απόπειρα  πραξικοπήματος το καλοκαίρι του 2016 αποτέλεσε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για  να  επιταχύνει την εφαρμογή του   σχεδίου του  , για αλλαγή του καθεστώτος και έκτοτε κυβερνά τη Χώρα με διατάγματα εφαρμόζοντας   κατάσταση έκτακτης ανάγκης    σε όλη την τουρκική επικράτεια .

Σε όλη αυτή την « πορεία» το «θύμα»  είναι  ο τουρκικός λαός και τα δημοκρατικά δικαιώματα που με τόσο κόπο και μετά από πολλά στρατιωτικά πραξικοπήματα είχε αποκτήσει . Ένα κλίμα φόβου διακατέχει την πλειονότητα της τουρκικής  κοινωνίας , οι σχέσεις του με την  Ευρώπη δέχθηκαν  πλήγμα και αισθάνεται ότι «οδηγείται  ανατολικά»   όπου η δημοκρατία είναι ζητούμενο .

Μέχρι σήμερα οι δημοσκοπήσεις δεν είναι  διαφωτιστικές σχετικά με το αν θα επικρατήσει το ΝΑΙ ή  το  ΟΧΙ το βράδυ της Κυριακής , τούτο φαίνεται και από το «πάθος» και το «μίσος» που εκπέμπει ο λόγος του Ερντογάν , ο οποίος κατηγόρησε ακόμη και τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης για σχέσεις με τους πραξικοπηματίες  . Αν και έχει το 99% των ΜΜΕ με το μέρος του και η τουρκική διοίκηση προβάλει συνεχώς εμπόδια στους αντιπάλους του  δεν έχει κατορθώσει να πείσει τον τουρκικό λαό ότι είναι  αναγκαία η προτεινόμενη  αλλαγή του συστήματος διακυβέρνησης . Βέβαια πάντα στο τέλος της διαδρομής οι Τούρκοι , επιλέγουν τον δυνατό ,  διότι είναι μέσα στη ψυχοσύνθεση τους να τα έχουν καλά με το Κράτος ( Devlet) .

Σίγουρο είναι ότι η Δύση και κυρίως οι δύο υπερδυνάμεις (ΗΠΑ –Ρωσία ) , επιθυμούν ένα ισχυρό ,  που να ελέγχει απόλυτα τα πράγματα στην Τουρκία και κυρίως τις πολυπληθείς Ένοπλες Δυνάμεις  , με δεδομένο τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και κυρίως στη Συρία .

Το βράδυ της Κυριακής του Πάσχα αν επικρατήσει το ΝΑΙ , η γείτονα Χώρα θα βαδίσει σταδιακά στην πλήρη επικράτηση ενός «αστυνομικού κράτους» με «ισλαμικό μανδύα» . Οι αρχές του λαϊκού κράτους θα τεθούν σε αμφισβήτηση και  βήμα προς βήμα η Χώρα θα μετατραπεί σε ένα «Πακιστάν» της Μεσογείου . Ο προτελευταίος δε Σουλτάνος Απτούλχαμίτ ( II. Abdülhamit )  θα έχει πάρει την εκδίκηση του  για τον περιορισμό των εξουσιών του  με την αναγκαστική   το 1908   ,   κατόπιν  πίεσης του  Κινήματος   « Ένωση και Πρόοδος»   ( II.Meşrütiyet ) ,  εφαρμογή  του Συντάγματος του 1876 ,  που ο ίδιος  είχε αναστείλει  το 1879  .

Εάν επικρατήσει το ΟΧΙ  ο εκλεγμένος Πρόεδρος Ερντογάν , με διάφορα προσχήματα θα συνεχίσει να κυβερνά με προεδρικά διατάγματα  έξω από τον έλεγχο της Βουλής και  οι διαφορές των δύο αντιπάλων θα λυθούν στις επόμενες βουλευτικές εκλογές .

Ο  μόνος χαμένος των εκλογών θα είναι ο τουρκικός λαός , που θα συνεχίσει να ζει κάτω από ένα αντιδημοκρατικό καθεστώς και  θα απομακρύνεται από την Ευρώπη . Το κυριότερο όμως είναι   ότι θα βαθαίνει το  «χάσμα» που έχει δημιουργηθεί στην τουρκική κοινωνία και στο μέλλον  , αν οι συνθήκες το επιτρέψουν , θα κάνει εμφανή τα αποτελέσματά του .

*Ο κ. Στρατής Χαραλάμπους είναι Αντιστράτηγος ε.α. και μέλος της Εταιρείας Λεσβιακών Μελετών.