Από τον Τζέιμς Γουόρεν στον Τζέφρι Πάιατ και το νέο «Σχέδιο Μάρσαλ»

Πριν ένα χρόνο στην 83η ΔΕΘ οι Ηνωμένες Πολιτείες ως τιμώμενη χώρα έδειξαν ποια ήταν τα τελικά τους σχέδια για την χώρα. Δεν ήθελε πολύ να κατανοήσει κάποιος ότι η ανάκαμψη της οικονομίας και η ασφάλεια της Ελλάδας, ήταν από τις βασικές προτεραιότητες των ΗΠΑ ώστε η ίδια να μπορέσει να υλοποιήσει τους σχεδιασμούς τους.

Σε άρθρο του «Viadiplomacy» λίγες ημέρες μετά την 83η ΔΕΘ και με τίτλο Το νέο «Σχέδιο Μάρσαλ» των ΗΠΑ αφορά μόνο την Ελλάδα, ανέφερε χαρακτηριστικά, «μετά από 80 χρόνια, οι Αμερικάνοι φαίνεται πως προσφέρουν στην Ελλάδα ένα νέο Σχέδιο Μάρσαλ με ηγετικό στέλεχος τον Αμερικανό Πρέσβη Τζέφρι Πάϊατ αυτή την φορά.

Ο Αμερικανός Πρέσβης –όσο και αν σε κάποιους ο τίτλος δημιουργεί αρνητικότητα- φαίνεται πως ήταν ο κατάλληλος για αυτό το νέο Σχέδιο το οποίο δεν περιέχει αγροτικά μηχανήματα, μουλάρια και ότι άλλο για να ανοικοδομήσει την Ελλάδα αλλά ασφάλεια και της δίνει ρόλο στις ενεργειακές εξελίξεις.»

Όμως πριν τον Τζέφρι Πάιατ και την δεύτερη απόπειρα των Αμερικανών να σώσουν την Ελλάδα και μαζί και τα συμφέροντα τους, προηγήθηκε στις 5 Ιουνίου 1947 το «Σχέδιο Μάρσαλ» και η πρώτη σωτηρία της Ελλάδας

Στις 12 Μαρτίου του 1947 ο Τρούμαν μιλώντας στο Κογκρέσο, ανέφερε πως όσα κράτη «θα αντιστέκονταν σε απόπειρες καθυπόταξης από οπλισμένες μειοψηφίες ή από ξένες πιέσεις (…)» εννοώντας την ΕΣΣΔ, θα λάμβαναν γενναία οικονομική βοήθεια.Οι ΗΠΑ ήθελαν μια ισχυρή ενοποιημένη Ευρώπη απέναντι στην Ρωσική επιρροή και ήταν διατεθειμένες για τα πάντα

Το 2007 στην «Καθημερινή» , ο Αθανάσιος Ελλις παίρνει συνέντευξη (όλη η συνέντευξη εδώ) από τον 80χρονο τότε Τζέιμς Γουόρεν που στις αρχές της δεκαετίας του ’50 (24 χρονών) ήταν ηγετικό στέλεχος της αμερικανικής οικονομικής αποστολής που υλοποίησε το σχέδιο Μάρσαλ στην Ελλάδα. Λάτρης της Ελλάδας, διατήρησε για δεκαετίες φιλίες με Ελληνες και ομογενείς, και μιλούσε αρκετά καλά τα ελληνικά

Στην ερώτηση του Αθανασίου Ελλις, ποια ήταν η εικόνα της χώρας όταν φτάσατε στην Ελλάδα, η απάντηση του Τζέιμς Γουόρεν ήταν:

«Η Ελλάδα βγήκε από τον πόλεμο κατεστραμμένη. Το 1948 η Ελλάδα χρειαζόταν εισαγωγές αξίας 480 εκατομμυρίων δολαρίων για τροφή, καύσιμα και τις βασικές λειτουργίες της οικονομίας, αλλά είχε τη δυνατότητα απορρόφησης μόλις 150 εκατομυρίων. Τα τραπεζικά αποθέματα ήταν σχεδόν ανύπαρκτα. Οι άνθρωποι έδιναν μάχη να επιβιώσουν.»

Ενώ στην ερώτηση, πως άλλαξε η στάση της Ελλάδας αντιμετωπίζοντας πιο σοβαρά την Αμερικανική βοήθεια σημείωσε:

«Οταν ήρθε η αμερικανική αποστολή, που γνώριζε ότι για να σωθεί η χώρα χρειάζονταν σκληρά μέτρα. Κατέληξαν με την κυβέρνηση Τσαλδάρη σε μια πολύ αυστηρή συμφωνία, πολλές πτυχές της οποίας αποτελούσαν σαφή παρέμβαση στα εσωτερικά της Ελλάδας. Μπορεί κάλλιστα να πει κανείς ότι επρόκειτο όχι για απλή παρέμβαση, αλλά για επέμβαση στην εθνική κυριαρχία της χώρας. Προσωπικά πιστεύω ότι επρόκειτο για μια πολύ έξυπνη και επιτυχή κίνηση από την πλευρά των Ελλήνων ιθυνόντων. Ηταν μια μικρή ομάδα Ελλήνων πατριωτών -και δεν χρησιμοποιώ τη λέξη τυχαία- που τόλμησαν να κάνουν βήματα που θα απέτρεπαν την καταστροφή της χώρας τους, η οποία κινδύνευε να εξελιχθεί σε Αλβανία ή Βουλγαρία. Η επιτυχία ήταν ότι έφεραν τους Αμερικανούς, όχι απλά ως συμβούλους, αλλά ως ελεγκτές και υπεύθυνους των αποφάσεων. Για τα επόμενα χρόνια η Ελλάδα έπρεπε να καταπιεί την περηφάνια της και να αποδεχθεί ευρείες παρεμβάσεις. Αυτό ήταν το πνεύμα της συμφωνίας μεταξύ των δύο χωρών.»

Όταν δε ρωτήθηκε από τον Αθάνασιο Έλλις, ποιος ακριβώς ήταν ο δικός σας ρόλος , απάντησε:

«Ενας από τους στόχους μου ήταν να πιέσω την Ελλάδα προς την ΕΟΚ. Εάν ήθελε κάποιος να εισάγει ένα προϊόν, έπρεπε να μου αποδείξει ότι αυτό δεν παράγεται στην Ελλάδα, αλλά ούτε και στην Ευρώπη. Μόνο τότε επέτρεπα την εισαγωγή από την Αμερική. Στόχος ήταν η ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας και εν συνεχεία η ενσωμάτωσή της στην ενιαία δημοκρατική Ευρώπη, συχνά και εις βάρος των αμερικανικών εξαγωγών. Γιατί η στρατηγική μας ήταν να δημιουργήσουμε μια ενιαία Ευρώπη μέρος της οποίας θα ήταν και η Ελλάδα. Οταν πήγα στην Ελλάδα το ’50 στους δρόμους έβλεπες μόνο «Σεβρολέτ». Οταν έφυγα, το ’55, υπήρχαν παντού «Βόλβο» και «Σιτροέν».»

Από τον Τζέιμς Γουόρεν στον Τζέφρι Πάιατ σαν να μην πέρασε μια μέρα

Διαβάζοντας την συνέντευξη του Τζέιμς Γουόρεν στην «Καθημερινή» και τον Αθανάσιο Έλλις,αλλά και τα όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα τα 3 τελευταία χρόνια, διαπιστώνει κανείς ότι υπάρχουν απίστευτες ομοιότητες.

Οι Αμερικανοί θέλουν να εκδιώξουν από τα Βαλκάνια τους Ρώσους, από την Μεσόγειο και τα λιμάνια τους Κινέζους, ενώ η Μέση Ανατολή δεν είναι πλέον χώρος για αστυνόμευση από τους ίδιους αλλά από συμμάχους που δημιούργησαν και δημιουργούν.

Και στην μέση η Ελλάδα, η οποία είναι ακριβώς στο σημείο που δημιουργεί όχι μόνο Στρατηγικό Βάθος για τις ΗΠΑ σε σχέσει με τις απειλές, αλλά και βρίσκεται και στο σημείο όπου ξεκινά όλη η ενεργειακή διαφοροποίηση της Ευρώπης.

Για να το πετύχουν όμως αυτό οι ΗΠΑ έπρεπε να φροντίσουν για τρία βασικά θέματα όσο αφορά την Ελλάδα, το ένα είναι η ασφάλεια, το δεύτερο η ανάπτυξη και σταθεροποίηση της οικονομίας μέσω επενδύσεων, και τρίτο ίσως και το κυριότερο για πρώτα δύο, η προσέγγιση της Ελληνικής κοινωνίας.

Η προσπάθεια ξεκίνησε συντονισμένα, οι ΗΠΑ φέρνουν στην Ελλάδα έναν διπλωμάτη ο οποίος δημιουργεί μια δική του “σχολή” και καταφέρνει μέσα σε μόλις 2 χρόνια να εκτινάξει, για πρώτη φορά, την θετική γνώμη των Ελλήνων για τον Αμερικανό Πρέσβη στο 32%, ενώ οι θετική γνώμη για την νέα σχέση των δύο χωρών να φτάσει το 70%.

Πρόκειται για τον Τζέφρι Πάιατ, ο οποίος καταφέρνει και το αδιανόητο, όχι μόνο να μην “ταπεινώσει” την στροφή μιας κυβέρνησης της Αριστεράς προς τα αμερικανικά συμφέροντα, αλλά να κάνει και ισότιμους συνομιλητές όλα τα στελέχη της κυβέρνησης.

Ταυτόχρονα όμως καταφέρνει το σύνολο του πολιτικού κόσμου (εκτός το ΚΚΕ και ορισμένους, λίγους ευτυχώς, στην Νέα Δημοκρατία) να το επηρεάσει θετικά. Συνομιλεί με όλους, τους ακούει όλους, και φροντίζει αυτή η εικόνα, από το πολύ ενεργό του προφίλ στο twitter, να περάσει στην άλλη μεριά του Ατλαντικού σε όλους τους συμπολίτες του και όχι μόνο υπηρεσιακά στους προϊστάμενους του

Ταυτόχρονα προσπαθεί να πετύχει και τον δεύτερο στόχο της Αμερικανικής πολιτικής, στο βαθμό που του επιτρέπεται και λίγο παραπάνω, την ενίσχυση της Ελληνικής οικονομίας με προσέλκυση αμερικανικών κεφαλαίων.

Το «Σχέδιο Μάρσαλ» ήταν ένα τεράστιο πρόγραμμα. Εάν μεταφράσουμε τα ποσά στη σημερινή τους αξία, το πρόγραμμα για την Ευρώπη ήταν ύψους 130 δισ. δολαρίων, από τα οποία τα 20 δισ. αφορούσαν την Ελλάδα. Αν προσθέσουμε και τη στρατιωτική βοήθεια, που δεν περιλαμβανόταν στο σχέδιο Μάρσαλ, ήταν άλλα 10 δισ. Μιλάμε για συνολική βοήθεια 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε σημερινές τιμές

Αυτό το ποσό είναι και ο στόχος του Αμερικανού Πρέσβη και των ΗΠΑ, οι αμερικανικές επενδύσεις στην χώρα να φτάσουν σε βάθος δεκαετίας τα 30 δις ευρώ. Από την ομιλία του στην ΔΕΘ ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε μόνο σε δύο επενδύσεις οι οποίες σε πλήρη εξέλιξη θα αγγίξουν τα 10 δις ευρώ, αυτή του Ελληνικού και της επένδυσης στις Σκουριές.

Σημαντικές είναι και οι επενδύσεις στην τεχνολογία και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας από αμερικανικές εταιρείες, αλλά η ενέργεια και τα ναυπηγεία είναι που θα δώσουν πραγματική ανάπτυξη στην Ελληνική οικονομία

Αυτό το νέο «Σχέδιο Μάρσαλ» των Αμερικανών που σώζει για δεύτερη φορά την Ελλάδα και εξυπηρετεί για δεύτερη φορά τα συμφέροντα τους, περικλείεται και σε μια φράση του Τζέφρι Πάιατ. Κατά την διάρκεια της ομιλίας του στην Θεσσαλονίκη και στην δεξίωση για την 4η Ιουλίου, ανέφερε «οι πολιτικοί και οι διπλωμάτες έρχονται και φεύγουν, αλλά αυτό που έχουμε χτίσει θα μείνει: μια ισχυρή παράδοση συνεργασίας, φιλίας και κοινών ιδανικών που φτάνουν μέχρι την ίδρυση των σύγχρονων κρατών μας»

Και αν το «Σχέδιο Μάρσαλ» του 1947 πολεμήθηκε και δαιμονοποιηθήκε από την Αριστερά τις δεκαετίες του 50 και του 60, σήμερα που η ίδια Αριστερά απομυθοποίησε τον «Αντιαμερικανισμό», δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία για το πολιτικό σύστημα. Η αδυναμία των πολιτικών να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και η αδυναμία χάραξης εθνικής εξωτερικής πολιτικής, έκανε επί χρόνια όλες τις κυβερνήσεις  για ότι γινόταν στην χώρα το ρίχνουν…στις ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ που έχασε ο ΔΣΕ τον εμφύλιο, οι ΗΠΑ για την Χούντα, οι ΗΠΑ για την Κύπρο, οι ΗΠΑ για το Σισμίκ, οι ΗΠΑ για τα Ίμια. Όμως η δράση του Τζέφρι Πάιατ αυτή την φορά δεν αφήνει στο πολιτικό σύστημα τέτοια περιθώρια, αφού τόσο ο ίδιος όσο και η χώρα του, έχουν δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ώστε η Ελλάδα να πρωταγωνιστήσει στην περιοχή ξεκινώντας ως άμεσος διαχειριστής της Ενεργειακής Διαφοροποίησης της Ευρώπης και των Βαλκανίων.